Buitenland

Bron van CIA-lek blijkt nog steeds een mysterie

NEW YORK - Topadviseur Lewis Libby van de Amerikaanse vice-president, Dick Cheney, heeft gelogen tegenover FBI-agenten en tegenover de zogeheten ”grand jury” die onderzocht wie in 2003 de identiteit van CIA-agente Valerie Plame heeft ”gelekt” naar de pers. Daarom werd Libby vrijdag formeel in staat van beschuldiging gesteld met als gevolg dat hij ontslag heeft genomen en het Witte Huis onmiddellijk heeft verlaten.

Van onze correspondent
31 October 2005 12:08Gewijzigd op 14 November 2020 03:07

Dit was tot nu toe het meest concrete resultaat van het onderzoek van onafhankelijk onderzoeksrechter Patrick Fitzgerald plus de grand jury in deze affaire. Maar wie heeft de pers nu verteld dat Plame -vrouw van oud-ambassadeur Joseph Wilson, die kritiek leverde op het Irak-beleidvan de regering Bush- voor de CIA werkte? En als dat nog steeds niet bekend is, waarom is Libby dan formeel in staat van beschuldiging gesteld ? Deze vragen doen volgens politiek analist Doug Bandow van het Cato Research Instituut in Washington denken aan het proces tegen de beruchte bendeleider Al Capone.„In de vorige eeuw was Al Capone Amerika’s beruchtste gangster. Hij was een bendeleider in Chicago die onder meer persoonlijk mensen had vermoord. Hij was echter zo listig dat hij nooit voor zijn misdadige praktijken werd veroordeeld. De autoriteiten pakten hem uiteindelijk op en veroordeelden hem in 1931 wegens belastingontduiking. Iets vergelijkbaars zie je bij het onderzoek van Fitzgerald. Die heeft niet kunnen vaststellen wie de identiteit van Plame openbaar heeft gemaakt -of hij kan het nog niet bewijzen want het onderzoek is nog niet afgesloten- maar hij heeft intussen wel vastgesteld dat een van de centrale spelers in deze affaire heeft gelogen. Vandaar de beschuldigingen tegen Libby”, aldus Bandow.

Hij wijst erop dat Fitzgerald vrijdag uitgebreid wees op de schade die het onthullen van een undercoveragent(e) van de CIA heeft voor de inlichtingendienst. Maar zelf heeft de CIA nog geen onderzoek gedaan naar de schade die deze affaire heeft veroorzaakt. Heeft Fitzgerald misgeschoten en pakt hij nu de ”helpers” omdat hij de ”hoofddaders” niet te pakken krijgt ? „Fitzgerald heeft nadrukkelijk gezegd dat zijn onderzoek nog niet was afgesloten. Bovendien wordt er in de tenlastelegging van Libby gesproken van een zekere ”A” die de bron van het verhaal zou zijn geweest voor columnist Robert Novak die Plames identiteit onthulde. Fitzgerald weet mogelijk dus meer, maar komt daar later mee als het onderzoek verder gevorderd of afgerond is”, aldus Bandow.

Lewis Libby is in ieder geval de eerste die in deze affaire voor de rechter komt. Dat kan politiek onaangenaam worden voor de regering-Bush. De kern van de affaire betreft het onderzoek van oud-ambassadeur Wilson naar de bewering van Washington dat Saddam Hussein heeft geprobeerd om in Niger verrijkt uranium te kopen voor zijn kernwapenprogramma. Wilson kwam erachter dat er niets van dat verhaal klopte en hij meldde dat in de zomer van 2002 al aan de CIA. Desondanks bleven vice-president Cheney en president Bush (in zijn regeringsverklaring van 2003) deze beschuldiging herhalen. Het vormde een van hun belangrijkste argumenten voor de invasie van Irak.

Joseph Wilson schreef na die invasie in The New York Times dat Washington op de hoogte was van het feit dat de uraniumclaim niet klopte. Hij beschuldigde de regering ervan informatie te „manipuleren” -in gewone woorden: te liegen- om de invasie te rechtvaardigen. Kort nadien werd de identiteit van Wilsons vrouw onthuld. Zij werkte voor de CIA - een organisatie die bij Cheney niet in hoog aanzien staat. Dat zou moeten „verduidelijken” dat het onderzoek van Wilson in Afrika meer een „reisje” was dat de oud-ambassadeur aan zijn vrouw te danken had dan een grondig onderzoek dat Washington serieus moest nemen.

„Dit betekent dat het Irak-beleid van de regering-Bush en de argumentatie in de aanloop naar de invasie van Irak ter sprake kunnen komen tijdens het proces tegen Libby. Het is ook mogelijk dat vice-president Cheney daar persoonlijk als getuige wordt opgeroepen”, meent William Paxon, oud-afgevaardigde voor de Republikeinse Partij in het Huis van Afgevaardigden. Hij benadrukt dat de regering strafrechtelijk niets te vrezen heeft, maar politiek des temeer. Maar de regering is volgens Paxon niet de enige partij die het proces van Libby met de nodige zorg tegemoet kan zien. Datzelfde geldt volgens hem voor de pers.

„Het is nog onduidelijk in hoeverre het onthullen van de identiteit van Plame een misdaad was. Dat is het volgens ons Wetboek van Strafrecht alleen het geval, als haar identiteit met opzet is onthuld. Maar de volgende vraag is natuurlijk of de pers alles moet openbaren wat men in de wandelgangen van Washington hoort. Waarom heeft Robert Novak Plames identiteit in zijn column onthuld? Novak zwijgt daar in alle talen over, maar hij zal vroeg of laat rekenschap moeten afleggen. Het recht op informatie -voor alle burgers- lijkt hier in conflict te komen met Amerika’s veiligheidsbeleid - bedoeld om diezelfde burgers te beschermen. Pers en media in het algemeen -en niet alleen Novak- zullen hier duidelijkheid moeten verschaffen”, meent Paxon.

Intussen hebben de woordvoerders van beide grote partijen tijdens het afgelopen weekeinde natuurlijk hun zegje gedaan over de affaire. De Democraten wijzen erop hoe „crimineel” het klimaat in Washington is geworden onder Bush junior. „Dat zijn bijna letterlijke herhalingen van de Republikeinse beschuldigingen toen in 1998 het impeachment-proces (afzettingsproces, red.) tegen de Democratische president Clinton begon. Weinig regeringen slagen er in de loop van de jaren blijkbaar in om schoon te blijven. Dat leidt regelmatig tot schandalen en tot beschuldigingen. Die beschuldigingen klinken bijna altijd hetzelfde, ongeacht wie er op dat moment in het beklaagdenbankje zit”, aldus Bandow.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer