Ze kondigde het aanvullende onderzoek aan in schriftelijke antwoorden op vragen van diverse fracties in de Tweede Kamer. Aanleiding daarvoor is een recente uitzending van het actualiteitenprogramma Netwerk. Daarin werd aan de hand van documenten gesteld dat vertrouwelijk geachte asielgegevens jarenlang zijn doorgespeeld aan de Congolese ambassade. Die zaken hadden betrekking op het verstrekken van gegevens tussen 1999 en 2002.Verdonk zegt echter dat op grond van voorlopige informatie van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) niet kan worden uitgesloten dat zich ook na 2002 soortgelijke praktijken hebben voorgedaan. Daarom gaat de commissie onder leiding van oud-burgemeester Havermans van Den Haag de nieuwe beweringen over het ongeoorloofd verstrekken van de gegevens gedurende de periode 1999 tot heden ook onderzoeken.

In een spoeddebat over de kwestie in juni ontkende Verdonk nog stellig dat Nederlandse diensten enige informatie aan Congo zouden geven. Directeur E. Nazarski van VluchtelingenWerk Nederland (VWN) noemde het donderdagavond in Netwerk „opzienbarend” dat de minister nu op dit punt duidelijk „aan het schuiven” is.

Volgens Nazarski geeft Verdonk daarmee toe dat haar systeem niet waterdicht en dus niet veilig is. Zolang dat het geval is, zou ze alle uitzettingen van uitgeprocedeerde asielzoekers moeten opschorten naar landen waar de papieren aan de ambassade moeten worden getoond, aldus de VWN-directeur. Daarbij gaat het volgens hem behalve om Congo om nog ruim tien landen.

Onder druk van de Tweede Kamer had Verdonk eind juni de uitzettingen van uitgeprocedeerde asielzoekers naar Congo onmiddellijk opgeschort, omdat de Kamer eerst zekerheid wil hebben over hun situatie in het Afrikaanse land. In elk geval totdat de Kamer het onderzoek van de commissie heeft behandeld, worden ze niet uitgezet.

Landen mogen bij terugkeer van personen nooit melden dat het om oud-asielzoekers gaat, omdat de betrokkenen dan gevaar kunnen lopen. Oud-directeur J. Mulder van het vertrekcentrum Ter Apel verklaarde vorige week in Netwerk dat Nederland standaard informatie over uitgeprocedeerde asielzoekers aan de Congolese autoriteiten heeft verstrekt. Dat was volgens hem nodig, omdat de Congolese ambassade anders geen eenmalig reisdocument verstrekte om hen terug te laten keren.