Sharons topadviseur Dov Weisglass en de Palestijnse onderhandelaar Saeb Erekat doen maandag een laatste poging de basis te leggen voor besprekingen die kans van slagen hebben. Weisglass en Erekat hebben de afgelopen dagen al twee keer eerder de hoofden bij elkaar gestoken om het overleg tussen hun chefs tot een succes te maken.Belangrijke geschilpunten zijn de vrijlating van Palestijnse gevangenen, de overdracht door het Israëlische leger van Palestijnse steden aan de Palestijnse Autoriteit, de deelname van de islamitische Hamas-beweging aan de Palestijnse verkiezingen en het ontmantelen van de Palestijnse terreurorganisaties.

Sharon en Abbas zouden elkaar op 2 oktober al hebben moeten zien. De bijeenkomst ging toen niet door vanwege het oplaaien van het geweld in de Gazastrook. Als de ontmoeting dinsdag opnieuw niet doorgaat, zal deze worden uitgesteld naar november.

Israëlische bewindslieden hebben tot nu toe tegenstrijdige geluiden laten horen over wie wel en wie niet op vrije voeten zou moeten worden gesteld. Minister van Buitenlandse Zaken Silvan Shalom vindt dat Palestijnen die rechtstreeks betrokken waren bij terreuraanslagen moeten blijven vastzitten, maar minister Tsipi Livni (Justitie) gelooft dat er gesprekken gevoerd zullen worden over het lot van gevangenen met „bloed aan de handen.”

De belangrijkste zorg van Israël is efficiënt optreden van de Palestijnse Autoriteit tegen de militante Palestijnse groepen die de afgelopen jaren verantwoordelijk waren voor de terreurgolf in Israël. Abbas heeft tot nu toe geweigerd de clandestiene Palestijnse milities te ontwapenen. Hij hoopt ze te veranderen in politieke partijen.

Israël is erop tegen dat de islamitische verzetsbeweging Hamas meedoet aan de verkiezingen voor het Palestijnse parlement. Deze staan gepland voor 6 januari, maar ze zullen mogelijk onder druk van Egypte worden uitgesteld. Abbas’ Fatah-partij staat momenteel namelijk zwak tegenover Hamas.

Defensieminister Shaul Mofaz zei dat hij bereid is een aantal gebaren van goede wil te maken naar de Palestijnen. Daartoe behoren het verwijderen van militaire wegversperringen en het versoepelen van de toegangsregeling tot Israël voor Palestijnse arbeiders en zakenlieden. Hij is er echter op tegen Palestijnse steden aan het Palestijnse bestuur over te dragen.

Israël overweegt Egypte toe te staan de Palestijnse Autoriteit van munitie te voorzien. Aanvankelijk was Israël hiertegen, maar door de aanvoer van wapens naar Hamas dreigt de machtsbalans ten gunste van de moslimfundamentalisten te veranderen. Mofaz is echter tegen het verstrekken van nieuwe wapens aan de Palestijnse Autoriteit. In het verleden zijn die wapens tegen Israël gebruikt.

Israël en de Palestijnen staan ook op het punt een akkoord te sluiten over een nieuwe veiligheidsregeling bij de grens tussen de Gazastrook en Egypte. Toen Israël de Gazastrook verliet, sloot het de grenspost Rafah af. De Hamas-beweging blies echter de muur die de Palestijnen van Egypte scheidt op, waarna er ongecontroleerd grensverkeer kon plaatsvinden. Hamas maakte van de gelegenheid gebruik wapens in te voeren, waaronder antitankraketten en raketten die vanaf de schouder kunnen worden afgevuurd.

De nieuwe regeling, die totstandkwam door bemiddeling van de speciale afgezant voor de terugtrekking van het kwartet (de VS, Rusland, de EU en de VN), James Wolfensohn, zou inhouden dat personen via Rafah de Gazastrook kunnen verlaten of binnengaan. De grens zou onder toezicht komen te staan van Europees douanepersoneel. Goederen uit Egypte zouden via Kerem Shalom naar de Gazastrook moeten gaan. Deze Israëlische overgang ligt op de grens van Israël, Egypte en de Gazastrook.

De Palestijnen willen ook dat er een open route ontstaat tussen de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever. Israël overweegt voorlopig begeleide konvooien toe te laten. Later zou er een weg of een spoorlijn tussen de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever moeten worden geopend.

In dit stadium zou het onverantwoord zijn verkeer tussen Israël en de Westelijke Jordaanoever toe te laten zonder veiligheidscontroles door Israël. Hamas heeft vanuit Egypte wapens kunnen aanvoeren en al-Qaida-infiltranten zijn vanuit de Sinaï in de Gazastrook doorgedrongen.

Als de wapens en al-Qaida- leden op de Westoever komen, zal dat een groot veiligheidsrisico voor de Israëliërs vormen, zowel in de nederzettingen op de Westoever als in Israël zelf.

Officieel echter willen Sharon, Mofaz en minister van Buitenlandse Zaken Shalom de routekaart naar vrede handhaven. Dit faseplan voorziet in een Palestijnse staat naast Israël. „Ik hoop dat we de routekaart zullen volgen en een grote stap zullen doen in de richting van vrede”, aldus Sharon.