Reclame maken past niet bij een supermarkt voor minima, maar het is ook volstrekt overbodig. De belangstelling voor de sociale supermarkt is nu al enorm. Logisch, voor een bijstandsmoeder doen een pot tuinbonen van HAK voor 30 eurocent of een pak koffie voor een halve euro slechts een kleine aanslag op de smalle beurs. Daar kan zelfs een Aldi niet tegenop.Toch ligt de aanleiding voor deze formule elders, een probleem waar ROC Zadkine mee kampt. „Een groep leerlingen moet gedwongen de school verlaten zonder diploma omdat ze de stage niet tot een goed einde brengen. Bedrijven sturen deze jongeren weg omdat ze onhandelbaar gedrag vertonen”, vertelt teamcoördinator R. H. Wulffele van de afdeling handel. „Ik kan me de reactie van deze bedrijven goed voorstellen. Ze tolereren het niet als het gedrag van onze leerlingen klanten kost. Hierdoor dreigt onze opleiding op te houden.”

Door het opzetten van een eigen supermarkt, kunnen de raddraaiers toch de nodige vaardigheden opdoen. „Het mes snijdt zo aan twee kanten. Wij helpen minima en geven leerlingen een doel in hun leven. Ze doen nu immers iets voor de samenleving.”

Niet iedere klant is welkom bij Superstar. Alleen Rotterdammers die onder het bijstandsniveau leven, komen in aanmerking. Zij krijgen pas een klantenkaart na een verwijsbrief van riagg, schuldhulpverlening, sociale dienst of kerkelijke instantie. „Wij branden ons niet aan de beoordeling van het inkomen. Wij zijn geen scheidsrechter, daarvoor zijn hulpverleners.” Wulffele schat het aantal bijstandsgerechtigden in Rotterdam op 40.000, er liggen echter slechts 750 pasjes klaar.

Om hamstergedrag te voorkomen, hanteert Superstar een paar regels. Alleenstaanden mogen maximaal 30 euro per maand besteden, voor gezinnen ligt dit bedrag 20 euro hoger. Verder registreert het pasje de aankopen per productgroep. Voor 30 euro koffie inslaan is uitgesloten. „We willen geen Russische supermarkt met lege schappen. Maar vergeet niet dat voor 30 euro de boodschappenkar tjokvol zit. Voor een vergelijkbaar pakket betaal je bij Edah al snel 100 euro.”

De sociale supermarkt krijgt veel producten of betaalt slechts een kleine vergoeding. Veelal gaat het om restpartijen, overproductie of proefmonsters. In de winkel ligt een basisassortiment van veertig artikelen zoals brood, melk en wc-papier. Voor het overige varieert het aanbod.

De winkelmedewerkers proberen meer leveranciers te interesseren voor het initiatief. „Vooral fabrikanten van A-merken reageren voorzichtig. Ze zijn bang dat hun producten met opengescheurde verpakking in een hoek van de winkel liggen. We hebben echter geen dumpzaak. Net als Albert Heijn kennen wij bijvoorbeeld een koffiehoek.”

Wulffele -„ik ben een idealist”- schept niet op. De winkel ziet er keurig uit. Leerlingen vullen met uiterste precisie de vakken. Weliswaar staan drie pakken chocolademelk naast 120 pakjes braadboter, maar een kniesoor die daarop let. Voor de liefhebber zijn er makreelfilets en garnalen voor een habbekrats.

Superstar zal geen winst maken, de marge moet wel voldoende zijn om de kosten van twee bedrijfsleiders, afschrijvingen en huur te dekken. Voor de opstartfase treden het ministerie van Onderwijs, de provincie, ABN AMRO en natuurlijk de school op als sponsor. Of de Belastingdienst ook meewerkt is nog afwachten. Op dit moment voeren beide partijen overleg over het afdragen van BTW. Een school kent geen BTW-plicht, een supermarkt uiteraard wel.

Bashir Jalla denkt er het zijne van. Hij vult de stellingen met FA-deodorant en Nivea-douchefris. Kaarsrecht. „Ik wil het honderd procent goed doen, maar dat kost tijd. Dan krijg ik vervolgens te horen dat het sneller moet. Verder kan ik wel wat frisse lucht gebruiken.”

Wulffele heeft een duidelijk doel voor ogen. „Niet de supermarkt, maar uitvalbestrijding is het belangrijkste doel. Ik zie graag dat deze leerlingen weer op hun pootjes terechtkomen. Afspraken nakomen, met twee woorden spreken: daar gaat het om.”