Servië komt voor het eerst met Kosovo–voorstel
BELGRADO/PRISTINA (ANP/DPA/AFP) – Servië is donderdag voor het eerst gekomen met een concreet compromisvoorstel voor de toekomst van Kosovo. Die Servische provincie staat sinds de NAVO–bombardementen op Joegoslavië in 1999 onder voorlopig VN–bestuur. Onderhandelingen over de definitieve status moeten deze herfst beginnen.
De Servische Kosovo–gezant Sanda Raskovic–Ivic zegt donderdag in de krant Danas dat de Albanese meerderheid „de uitvoerende, wetgevende en rechterlijke macht" moet krijgen. Servië–Montenegro moet echter de volkenrechtelijke soevereiniteit houden en gaan over buitenlands beleid, defensie, grensbewaking, belastingen en douane.Voorts moet de provincie worden gedemilitariseerd. Zo moet de vorming van nieuwe paramilitaire eenheden als het Kosovo–Bevrijdingsleger (UC_K) worden voorkomen, terwijl tevens de vrees van de Kosovo–Albanezen voor Servische militairen wordt weggenomen.
Sinds het vertrek van de Servische politie en het Joegoslavische leger uit Kosovo zijn zeker 100.000, volgens andere bronnen zelfs 250.000 Serviërs op de vlucht geslagen voor intimidaties van de etnische Albanezen. Die eisen in meerderheid onafhankelijkheid en willen niets weten van herstel van het gezag van Belgrado. Het eerste bezoek van Raskovic–Ivic aan Kosovo woensdag leidde tot protesten in de hoofdstad Pristina. Voor de Serviërs daarentegen is Kosovo, met zijn orthodoxe kloosters en middeleeuwse slagvelden, belangrijk als wieg van de natie.
Raskovic–Ivic zal zich bij de onderhandelingen laten leiden door het beginsel „meer dan autonomie, minder dan onafhankelijkheid", zei zij tegen Danas. Binnen een door de Albanezen gedomineerd Kosovo moet er verregaand zelfbestuur zijn voor de Servische minderheid. Als voorzitter van de Kosovo–onderhandelingen wordt de Finse oud–president Martti Ahtisaari (68) getipt.
Vrijdag brengt een minister van het VN–bestuur van Kosovo voor het eerst sinds de oorlog in 1999 een bezoek aan Belgrado. Minister van Cultuur Astrit Haracia praat er over de teruggave van cultureel erfgoed aan Kosovo en de restauratie van vernielde Servisch–orthodoxe kerken en kloosters. Hij zei donderdag tegen journalisten dat het niet om „politieke gesprekken" gaat.