De in 1908 geboren Wiesenthal had als jood twaalf concentratiekampen overleefd. Toen hij uit Mauthausen werd bevrijd en nog maar 45 kilo woog, besloot hij de rest van zijn leven te wijden aan de opsporing van oorlogsmisdadigers.

Wiesenthal werd een symbool van de strijd tegen de nazi’s. Hij bracht naar schatting 1100 verdachten voor de rechtbank. Tot op hoge leeftijd bleef hij waarschuwen voor een herhaling van de oorlog. „Wat met de joden is gebeurd kan met geen enkele misdaad worden vergeleken”, stelde hij.

Hij was ook betrokken bij de opsporing van de Oostenrijkse politieman Karl Silberbauer, verantwoordelijk voor de arrestatie van Anne Frank en haar deportatie naar Bergen-Belsen. Ook was hij verantwoordelijk voor de opsporing van de Oostenrijker Erich Rajakovic, een van de ontwerpers van de jodenvervolging in Nederland.

David Barnouw van het NIOD (Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie) noemt Wiesenthal een man van „grote” betekenis. „Hij heeft zich als een terriër vastgebeten in de opsporing van de oorlogsmisdadigers. Onder zijn leiding is er veel meer gedaan dan door een hoop ministeries van Justitie samen.”

Wiesenthal was ervan overtuigd dat er geen alternatief was voor zijn werk, aldus Barnouw. „Zijn idee was: Als we dit niet doen, blijven veel misdadigers vrij rondlopen. Mede door zijn werk is de belangstelling voor de holocaust gegroeid. Diverse landen zijn meer ernst gaan maken met de opsporing van verdachten. Nederland stelde bijvoorbeeld eind jaren zeventig een aparte officier van justitie hiervoor aan.”

Het toenmalige RIOD werkte ook wel samen met Wiesenthal, zoals in de opsporing van Erich Rajakovic, de architect van de Nederlandse jodenvervolging. „Hij of zijn medewerkers vroegen wel om informatie over bepaalde zaken. Vanwege zijn vriendschap met Lou de Jong was de samenwerking altijd goed.”

Ronnie Naftaniël van het CIDI (Centrum Informatie en Documentatie Israël) noemt Wiesenthal een „groot en erudiet man, die geen wraak maar gerechtigheid zocht. Als mensen onbestraft oorlogsmisdaden zouden mogen begaan, zou de geschiedenis zich volgens hem herhalen. Hij deed zijn werk om volgende generaties te beschermen.”

Het documentatiecentrum dat Wiesenthal opbouwde, bevat een „schat aan informatie”, aldus Naftaniël. „Daar zullen nog velen van profiteren.”

Naftaniël vermoedt dat nooit zal worden opgehelderd wat Wiesenthals rol in de opsporing van Adolf Eichmann was. „In Israël zegt men dat het hun eigen geheime dienst was. Wiesenthal zegt dat hij de dienst had getipt. Dit was ook een manier van hem waarop hij zelf aan zijn eigen imago bouwde.”