Buitenland

RDM stak Pinochet ruim 1,5 miljoen dollar toe

Het Nederlandse bedrijf RDM (Rotterdamse Droogdok Maatschappij), dat inmiddels ter ziele is, heeft een bijdrage geleverd aan de oudedagsvoorziening van de gewezen Chileense dictator Augusto Pinochet.

Van onze correspondent
12 September 2005 11:05Gewijzigd op 14 November 2020 02:56

Via een op Curaçao ingeschreven dochteronderneming liet RDM drie keer geld overmaken naar in de Verenigde Staten gevestigde postbusbedrijfjes die door Pinochets financiële adviseur waren opgericht voor het wegsluizen van steekpenningen. Het Nederlandse bedrijf deed de voormalige Chileense alleenheerser en legerleider in mei en juni 1998 in totaal zo’n 1,6 miljoen dollar toekomen.

Dit bedrag vertegenwoordigde een provisie van 2 procent over de eerder geregelde verkoop van 202 overtollige Leopard IV tanks van de Koninklijke Landmacht aan Chili. De transactie was totstandgekomen op initiatief van RDM, dat in mei 1995 de vice-commandant van het Chileense leger, generaal Guillermo Garin, benaderde met het aanbod om een partij van honderd Leopard IV-tanks voor een bedrag van 35 miljoen dollar over te nemen.

Generaal Garin, een officier van de cavalerie die een prima en amper gebruikte tank op prijs weet te stellen, vooral wanneer aan het kanon ook nog eens een bescheiden prijskaartje hangt, was vanaf het allereerste aanbod hoogst geïnteresseerd in het voorstel. De Chileense landmacht had bovendien een acuut tekort aan moderne tanks. In het kader van het moderniseringsprogramma Alcazar waren de Chileense generaals reeds langere tijd op zoek naar nieuw materiaal.

Nederland moest zich ondertussen van de Leopard IV-tanks ontdoen om in de pas te lopen met de ontwapening die volgde op de val van de Berlijnse Muur. Overste Gilo Edens, die namens de landmacht met de verkoop van het overtollige Nederlandse legermateriaal was belast, verklaarde tijdens een bezoek aan Chili in juli 1995 dat de tanks absoluut van de hand moesten worden gedaan. „Wanneer we de tanks niet kwijtkunnen, dumpen we ze gewoon in zee”, zo liet Edens de Chilenen weten.

Inmiddels had RDM, dat als bemiddelaar fungeerde, het aanbod opgeschroefd tot 170 tanks uitgerust met nachtvizieren en voorzien van een ruime hoeveelheid munitie. Als lokkertje had RDM tevens beloofd dat Chileense tankbemanningen in Nederland kosteloos instructie konden krijgen in de omgang met de Leopard IV.

Begin 1996 gaf generaal Augusto Pinochet, die als president zes jaar eerder was afgetreden maar nog steeds leidinggaf aan de landmacht, opdracht om de transactie te laten verlopen via het Chileense staatswapenbedrijf Famae. Eerder was Pinochet tot twee keer toe in Nederland op bezoek geweest om de Leopard IV-tank in actie te kunnen zien. Hoewel deze bezoeken, uit angst voor protesten, omgeven waren door een strikte geheimhouding moest Pinochet zijn tweede verblijf in Nederland vroegtijdig onderbreken na te zijn herkend in het Amsterdamse Amstel Hotel.

Medio juli 1996 dreigden de onderhandelingen tussen RDM en het Chileense Famae evenwel te ontsporen door toedoen van de Duitse regering. Omdat de Leopard IV-tanks in Duitsland zijn vervaardigd, had Nederland voor de export van dit materiaal formeel toestemming nodig van de regering in Berlijn. Duitsland weigerde het licht op groen te zetten voor de levering van oorlogstuig aan Chili zolang generaal Pinochet daar de leiding had over het leger.

Het blijft vervolgens ruim een jaar stil. Pas in november 1997 geeft generaal Pinochet de wapenfabrikant Famae opdracht RDM opnieuw te benaderen met de vraag of de Leopard-tanks nog steeds in de verkoop zijn. Dat bleek inderdaad het geval. De transactie kwam vervolgens in een stroomversnelling terecht. RDM en Famae spraken af dat zij het leveringscontract zouden sluiten daags nadat Pinochet was afgetreden als legercommandant. En zo gebeurde. Inmiddels waren er nog een paar tanks bijgekomen, waardoor het totaal op 202 terechtkwam en de transactie een waarde had van 82 miljoen dollar. Een klein deel van de provisie die RDM naar Pinochets financiële stroman Oscar Aitken liet overmaken, zo’n krappe 200.000 dollar, kwam uiteindelijk terecht op de bankrekening van generaal Gustavo Latorre Vasquez, die „toevalligerwijs” leidinggaf aan Famae ten tijde van de deal.

De advocaten van Oscar Aitken, de door de Chileense justitie van alle kanten belaagde financiële adviseur van Pinochet en de architect van diens web van postbus-BV’tjes en bankrekeningen, ontkennen in alle toonaarden dat de 1,6 miljoen dollar die RDM liet overmaken steekpenningen zouden zijn. Volgens Rodrigo Henriquez heeft zijn cliënt Oscar Aitken het Nederlandse bedrijf wegwijs gemaakt in Chili en allerlei nuttige en waardevolle adviezen verstrekt en vertegenwoordigde het bedrag niets meer dan het overeengekomen honorarium voor deze diensten.

Maar de Chileense Raad voor Staatsveiligheid (CDE), de civiele instantie die met succes de financiële misdragingen van de oud-dictator in kaart brengt, gelooft hier niets van. In een rapport dat zich baseert op de uit de VS ontvangen bankgegevens van Pinochet en Aitken, concludeert het CDE dat de betalingen van RDM de provisiegelden vertegenwoordigen op de verkoop van de Leopard IV-tanks.

Overigens is RDM lang niet het enige bedrijf dat de Chileense oud-dictator spekte. Ook British Aerospace (BAE) maakte forse bedragen naar de generaal over. In totaal ontving Pinochet ruim 570.000 dollar van het Britse bedrijf. Het was overigens tijdens een bezoek aan de fabrieksinstallaties en oefenterreinen van BAE dat Pinochet in oktober 1998 tegen de lamp liep en in het Verenigd Koninkrijk vast kwam te zitten op grond van een Spaans arrestatiebevel tegen hem.

België spant de kroon en betaalde via een keur aan tussenpersonen volgens de CDE in totaal bijna 15 miljoen dollar aan steekpenningen, die de verkoop mogelijk maakten van 25 door de Belgische luchtmacht afgedankte Mirage V-jachtvliegtuigen.

De CDE heeft in samenwerking met de instanties die in de Verenigde Staten toezicht houden op het bankwezen reeds zo’n 25 miljoen dollar aan tegoeden ontdenkt die toehoren aan generaal Augusto Pinochet en diens gezinsleden. De gewezen alleenheerser heeft de herkomst van deze fondsen niet afdoende kunnen verklaren, maar houdt vol dat de miljoenen het resultaat zijn van een spaarzaam leven en van verstandige beleggingen. Een Chileense generaal verdient ongeveer 30.000 euro per jaar.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer