Bush had Roberts aanvankelijk geselecteerd om rechter Sandra O’Connor op te volgen. Zij liet president Bush enkele maanden geleden weten dat zij ermee wilde stoppen. O’Connor heeft president Bush beloofd aan te blijven tot de benoeming van haar (nieuwe) opvolger door de Senaat is goedgekeurd.

De hoorzitting van de Senaat over de benoeming van Roberts zou aanvankelijk dinsdag beginnen. Vanwege de uitvaartplechtigheid voor Rehnquist, die woensdag wordt begraven, én vanwege het feit dat Roberts nu voor een zwaardere post is genomineerd, werd de hoorzitting naar volgende week verschoven. Harry Reid, voorzitter van de Democratische fractie in de Senaat, zei maandag dat de Democraten Roberts „uitvoeriger over zijn opvattingen zullen ondervragen nu hij de nieuwe opperrechter moet worden.”

Roberts (50), een oud-medewerker van de overleden opperrechter, zei zich vereerd te voelen een man te mogen opvolgen voor wie hij zo veel respect en bewondering heeft. De president noemde Roberts een integer, eerlijk en fatsoenlijk man met een zeer geslaagde carrière. Bush wees op de ervaring die zijn kandidaat al met het hooggerechtshof heeft: als plaatsvervangend landsadvocaat nam hij deel aan 39 zaken die voor het hof dienden.

De president ziet de gematigd conservatieve rechter als een natuurlijke leider voor het hoogste Amerikaanse hof. Roberts kwam 25 jaar geleden als medewerker van Rehnquist naar Washington.

Door Roberts te benoemen als opvolger van Rehnquist, creëert president Bush wat tijd voor de selectie van een nieuwe kandidaat voor opvolging van O’Connor. Sommigen hebben ervoor gepleit dat dit opnieuw een vrouw zou moeten worden of een vertegenwoordiger van een van Amerika’s minderheden. In dit verband wordt onder anderen Alberto Gonzales genoemd, de huidige minister van Justitie. Hij is van Latino-afkomst.

Hoewel er betrekkelijk korte tijd is verlopen tussen de eerste benoeming van Roberts en de komende benoeming van een nieuwe kandidaat, wordt de goedkeuring van deze volgende kandidaat door de Senaat volgens politieke waarnemers moeilijker. De politieke positie van president Bush is namelijk danig verzwakt door de inefficiënte hulp aan de Katrina-slachtoffers, door de steeds verder stijgende energieprijzen en door het dodental in Irak, dat ook gestaag blijft stijgen.

„Er is misschien nog geen sprake van een politieke crisis, maar dit zijn moeilijke tijden voor de president. Dat moedigt de oppositie aan, waardoor de goedkeuring van een volgende kandidaat wel eens moeilijker kan worden. Bush kan die oppositie deels neutraliseren door een populaire keuze te maken, door bijvoorbeeld voor een vrouw te kiezen of iemand van een minderheid”, meent politiek analiste Sarah Binder van het Brookings Research Instituut in Washington.