„Wij moeten koffie weer hip maken”
Twee zakjes gemalen koffie geeft hij mee: een gewone roodmerkmelange en Café Cerro Azul, oftewel Arabica. Bonen waren nog beter -lees verser- geweest, maar daarmee kom je niet ver zonder molen. „Het verschil móét je proeven”, verzekert rayonmanager Gijs van den Berg van de Zwolse koffiebrander Algra Mocca d’Or. „Het is aan ons om koffie weer hip te maken.”
Welkom in de mysterieuze wereld van de koffie. De goedbedoelde vraag of koffie een beetje gemakkelijk op voorraad kan worden gehouden, wordt kloek afgeserveerd: „Je eet toch ook geen oud brood?” Zo’n 25 jaar zit Van den Berg al in het vak. „Maar je raakt nooit uitgeleerd.” En ook niet uitverteld. „Het is met koffie net als met wijnen, er zijn zo veel verhalen.”
Algra Mocca d’Or heet het Zwolse bedrijf sinds maart, toen het de Bredase brander Aket Mocca d’Or overnam. Voorheen was het Algra Koffie en Thee, opgericht in 1933. Dirk Ytse Algra stopte in de crisisjaren met het bankiersbedrijf en ging in koffie. „Dat was geen gemakkelijke tijd”, vertelt Van den Berg. „En de oorlog die daarop volgde evenmin.”
Zoon Harry J. Algra nam het roer over en werd op zijn bakfiets een bekende persoonlijkheid. „Hij reisde veel per trein en kreeg op die manier veel stationsrestauraties in zijn klantenkring.” De gereformeerde Algra was als synodelid ook vaak te gast bij predikanten en kosters. „Zo veel handelsman was hij wel dat hij er heel wat klant heeft gemaakt.”
De koffiebranderij levert vandaag de dag voornamelijk aan de horeca, aan bedrijven en instellingen. Op jaarbasis zet Algra zo’n 370.000 tot 380.000 kilo in de markt. Van den Berg: „We zijn een kleine speler als je ons vergelijkt met bijvoorbeeld Douwe Egberts.” Met zo’n twintig koffiebranderijen is het veld ook wel getekend. „Het is een wereld van ons kent ons.”
Vergelijkingen met de bekendere namen zeggen Van den Berg niet zo veel. Want er is koffie en koffie. „Koffie mag in de beleving van de consument niet te duur zijn. Nederlanders zijn om die reden grootgebracht met het zogenoemde roodmerk, een melange van verschillende soorten bonen met een wat sterkere, hardere smaak.”
Maar er valt zo veel meer te genieten. „Grond, lucht en water bepalen de smaak van een boon.” Zak na zak -de ene uit een nog exotischer land dan de andere: Nicaragua, Honduras, Tanzania- trekt hij open. „Kijk maar eens naar de verschillen. Goede bonen hebben allemaal dezelfde kleur en dikte. Die hoef je niet eens te mengen.”
De prijs is er ook naar. Een gemiddelde kilo koffie -„goed voor 142 koppen espresso of 160 koppen filterkoffie”- kost 11,50 euro. Die prijzen lopen al naar gelang de kwaliteit op naar 20 tot 25 euro per kilo. Handelen op de wereldmarkt voor koffie -Algra doet zaken via commissionairs in onder meer Den Haag, Hamburg en Antwerpen- is niet gemakkelijk, weet Van den Berg. „Er is de laatste tijd sprake van enorme prijsstijgingen. Die kunnen we niet zomaar doorvertalen naar de eindgebruiker.”
Algra levert zo’n 25 soorten koffie (en daarnaast ook nog eens 50 theevarianten). De klant is koning. Er is filterkoffie, espresso, koffie uit specifieke landen (single origins), biologische koffie en koffie met het keurmerk Max Havelaar, die via de Stichting Goed Werk in Veenendaal wordt vermarkt. Van den Berg: „Er is veel mogelijk: een eigen verpakking, cursussen over koffiezetten en koffiezetapparatuur en noem maar op.”
Koffiedrinken is een genot, maar Van den Berg houdt zijn hart vast als hij het drinkgedrag van de jongere generatie bekijkt. „Vroeger dronk iedereen koffie, maar die tijd hebben we gehad. De jeugd neemt liever ijsthee of zo.” Koffie moet weer hip worden, vindt hij. Daar wordt hard aan gewerkt. Algra heeft bijvoorbeeld de tweevoudig Nederlands kampioen Latte Art in dienst. Deze jongeman, voluit barista Michel Buis geheten, is een meester in het versieren van een kopje koffie. Met romige melk tovert hij een espresso om tot een kunstwerk: hartjes, bloempjes, een boompje of wat voor figuurtje ook. „Dat werkt echt omzetverhogend”, stelt Van den Berg.
In de fabriekshal staat een belangrijke schakel in het proces van koffieproductie: de brander. In de ketel wordt per keer 120 kilo bonen gebrand. In een tijdsbestek van twaalf tot dertien minuten moet het gebeuren. „Twee seconden korter of langer kunnen het verschil betekenen tussen een goed gebrande boon en een slechte.” Dé koffieboon bestaan niet trouwens. De melangeur (degene die monsters koffie brandt) van Algra vindt telkens weer nieuwe varianten. „Het is net als met wijn; het ene jaar is het andere niet.”