Iraakse sjiieten eisen autonomie
Een machtige sjiitische politicus heeft donderdag autonomie geëist voor het olierijke zuiden van Irak. Het vraagstuk of het land een federale staat moet worden, speelt een hoofdrol in de onderhandelingen over een nieuwe grondwet. Het ontwerp van de nieuwe constitutie moet op 15 augustus aan het parlement worden voorgelegd.
„Wij zien behoefte voor een autonome zone in het centrum en zuiden van irak", zei Abdel Aziz al–Hakim in Najaf tegen journalisten. Hij is de leider van de Opperste Raad voor de Islamitische revolutie in Irak (Sciri). De partij maakt deel uit van de Verenigde Iraakse Alliantie (VIA) die de parlementsverkiezingen eind januari met overmacht won.
Al–Hakim zei dat nog wordt bekeken of er een of meer autonome zones voor de sjiieten moeten komen. Deze geloofsgroep vormt ongeveer 60 procent van de Iraakse bevolking van 27 miljoen zielen. Het was voor het eerst dat al–Hakim zich expliciet uitsprak voor autonomie. Maar een andere sjiitische partij, de Dawa, keert zich tegen de plannen.
De Dawa maakt ook deel uit van regeringspartij VIA. Laith Kubba, de zegsman van premier en Dawa–leider Ibrahim al–Jaafari, sprak zich negatief uit. „Het idee van een sjiitische regio is voor ons onacceptabel", zei hij. „Het is een slecht idee". Ook de soennieten zijn ertegen. Zij vrezen dat het land uiteindelijk zal worden opgedeeld en een theocratie in het zuiden komt naar voorbeeld van Iran.
De Koerden maken zich daarentegen al lang sterk voor een federale staat. Zij willen hun autonomie, die zij sinds 1991 hebben, behouden. Zij willen daarbovenop dat de oliestad Kirkuk bij hun autonome regio wordt gevoegd. Zowel de soennieten als de sjiieten verwerpen dit omdat zij bang zijn dat de Koerden zich uiteindelijk zullen afscheiden.
Andere deelnemers aan de gesprekken over de grondwet verwachten dat de zaak van een federaal Irak met opzet vaag zal worden gehouden om het op een later tijdstip opnieuw te bediscussiëren. Naast het vraagstuk van het federalisme vormt de rol van de islam een andere controverse in de onderhandelingen. Sjiieten willen de islam tot „belangrijkste bron" van wetgeving maken, andere groepen het willen dat beperken tot „een bron".
Het geweld in Irak duurt intussen gewoon voort. Donderdag kwamen bij aanslagen in totaal zestien mensen om het leven. Vijf doden vielen door een bom die langs de weg ontplofte in de noordelijke stad Baiji.
