NAVO-kantoor in Moskou formeel open
Aan de vooravond van de topontmoeting van leiders van Rusland en de NAVO waarop Moskou formeel invloed zal verwerven op een aantal Europese veiligheidskwesties, heeft de alliantie maandag een eigen kantoor in de Russische hoofdstad geopend.
„Dit is een grote verandering omdat de NAVO-landen, de NAVO en Rusland voortaan kunnen spreken en beslissingen kunnen nemen over veiligheidszaken die samen ondernomen kunnen worden”, aldus de Italiaanse admiraal Guido Venturioni, voorzitter van het militair comité van de NAVO.
Een deel van de NAVO-staten ziet de nieuwe raad met Rusland, waarvan de oprichting dinsdag buiten Rome werd bezegeld, als een weinig om het lijf hebbend gebaar van steun aan Moskou, dat deel uitmaakt van de Amerikaanse coalitie tegen de terreur en meer erkenning wil als belangrijke speler op het wereldtoneel. Voor de Russische president Poetin is de nieuwe band „een extra Russische bijdrage aan de internationale veiligheid.”
De nieuwe raad vervangt het consultatieve lichaam dat in mei 1997 in het leven werd geroepen om de Russische zorgen over de oostelijke uitbreiding van de alliantie weg te nemen. NAVO-functionarissen spraken over de oude raad als „negentien plus één”, terwijl Russische conservatieven meenden dat het om „negentien tegen één” ging - een loze commissie waarin de stem van Moskou niet telt.
Na de NAVO-bombardementen op Joegoslavië in 1999 verbrak Moskou de contacten met de alliantie. De plannen voor het openen van een militaire missie in Moskou verdwenen daardoor in de ijskast.
De nieuwe raad geeft Rusland de mogelijkheid vanaf het begin aan het overleg van de negentien lidstaten mee te doen. Russische diplomaten mogen ook aan de belangrijke informele gesprekken deelnemen. Maar de Russen mogen alleen meepraten over crisismanagement, vredesoperaties, luchtverdediging, reddingsacties en gemeenschappelijke oefeningen.
Bovendien zullen alleen de zaken waarover consensus wordt bereikt door de nieuwe raad worden behandeld. Over andere kwesties wordt niet in de raad gesproken en de NAVO behoudt het recht om zelf het beleid te maken en uit te voeren.
Russische hardliners vinden dat maar niets. „De relatie vergroot de Europese stabiliteit niet en is bovendien gevaarlijk omdat ze de illusie biedt van samenwerking - samenwerking waarbij naar Rusland wordt geluisterd, maar waarbij het land niet wordt gehoord”, zei ex-generaal Leonid Ivasjov van het Instituut voor Geopolitieke Problemen in Moskou.
Russische analisten zeggen dat de nieuwe relatie op de klippen kan lopen als de NAVO besluit actie te ondernemen tegen het autoritaire Wit-Rusland of als de Verenigde Staten militair actiever worden in Centraal-Azië en de Kaukasus.
Zelfs voorstanders zien nog beren op de weg. Als we alleen praten en geen concrete stappen nemen, „kan het lot van de raad hetzelfde zijn als van het eerdere overleg”, zei generaal Joeri Baloejevski, chef van de generale staf die het kantoor met Venturioni opende. Hij herhaalde dat Moskou nog steeds niets ziet in de uitbreiding van de alliantie, maar stelde dat die kwesties nu „aan de tafel worden opgelost.”