De machtsoverdracht was in eerste instantie slechts van tijdelijke aard. Fahd, in november 1995 getroffen door een beroerte, trok zich begin 1996 kortstondig terug voor een periode van herstel. Abdullah, aanvoerder van de Nationale Garde en sinds 1982 kroonprins en plaatsvervangend premier, nam op verzoek van zijn halfbroers de functie over.

Maar ofschoon de machtswisseling enige tijd later formeel werd teruggedraaid, bleef de kroonprins het schiereiland regeren. In de jaren daarna vertegenwoordigde hij Saudi-Arabië op diverse buitenlandse bijeenkomsten, zoals de Islamitische Conferentie in Teheran in december 1997. Een jaar later maakte hij een diplomatieke reis door Europa, de Verenigde Staten en Japan.

Daarnaast onderging het buitenlandse beleid een merkbare verandering. Nog voor de verkiezing van de relatief liberale president Khatami verstevigde Abdullah, alle protesten van de VS ten spijt, de banden met Iran. Tevens werden de betrekkingen met Syrië en Egypte verstevigd, waarbij Saudi-Arabië zijn beleid ten opzichte van Israël op dezelfde lijn bracht met dat van de twee buurlanden van de joodse staat.

Zo boycotten Riyad en Caïro in november 1996 een economische topconferentie over het Midden-Oosten wegens Israëls deelname hieraan, hoewel Syrië daar niet aan deelnam. Alle Amerikaanse druk was wederom vergeefs.

Abdullah ibn Abdul Aziz al-Saud werd in 1924 geboren als dertiende zoon van de circa 38 zonen die koning Abdul Aziz bin Abd al-Rahman bin Faisal al-Saud, grondlegger van Saudi-Arabië, verwekte bij een schare echtgenotes. Zijn moeder maakte deel uit van de Rashid-clan, een van de invloedrijke Shammar-bedoeïenenstammen, die in 1921 door het huis van al-Saud werd verslagen.

Hoewel bijna even oud als Fahd is Abdullah een aanmerkelijk andere persoonlijkheid dan zijn overleden halfbroer. Hij zou het hoofd zijn van een conservatieve fractie die zich afzet tegen de pro-Amerikaanse voorstanders binnen de koninklijke dynastie, waartoe Fahd behoorde. Als pleitbezorger van een nauwere samenwerking tussen Saudi-Arabië en de andere Arabische staten heeft Abdullah daarom veelvuldig getracht te bemiddelen in de verschillende conflicten in de regio, maar dat had weinig succes.

Begin 2002 verscheen hij opnieuw op het internationale politieke toneel met een ’nieuw’ plan om het Palestijns-Israëlisch conflict op te lossen. In ruil voor terugtrekking achter de grenzen van voor de Zesdaagse Oorlog van 1967 zouden alle Arabische landen Israël erkennen. Het voorstel werd later overgenomen door de Arabische top in Beiroet.

De nieuwe monarch geldt als een oprecht religieuze man, die aanzienlijk minder corrupt is dan zijn voorganger en het vertrouwen geniet van ’s lands stamhoofden en religieuze leiders. Zo legde hij de uitgaven van de duizenden prinsen en prinsessen binnen de koninklijke clan aan banden, hetgeen zijn populariteit bij zijn landgenoten zeer ten goede kwam.

Abdullahs conservatieve inslag betekent echter niet automatisch een wijziging in de relatie met de VS. De nieuwe koning heeft al diverse malen duidelijk gemaakt de intieme band te willen handhaven, maar Washington niet klakkeloos te zullen volgen.

De troonsbestijging van Abdullah is overigens niet onomstreden. In het rijk waar de kroon sinds het overlijden van grondlegger Al-Saud wordt overgedragen aan de oudste zoon van telkens een andere echtgenote, heten de ambitieuze volle broers van Fahd -machtige ministers tot diens overlijden- naarstig te broeden op een manier om rond de vleespotten te blijven zitten. En ook in Saudi-Arabië zijn paleisintriges niet ongebruikelijk bij opvolgingskwesties, al komen details slechts zelden naar buiten.

Abdullah zal het land, dat ongeveer 25 procent van de wereldolievoorraad bezit, vermoedelijk niet lang besturen. Hij is al boven de 80 en heeft in 1986 een zwaar hartaanval gekregen tijdens een bezoek aan Marokko. Hij is getrouwd met vier vrouwen en heeft zeven zonen en vijftien dochters.