„Balkan springplank voor terroristen”
West-Europa moet ook de Balkan in de gaten houden als het de dreiging van het internationale terrorisme wil aanpakken. Experts in landen als Servië en Bosnië vrezen dat de recente oorlogsgebieden voor groepen als al-Qaida een ideale basis vormen om aanvallen op doelwitten in West-Europa voor te bereiden.
Er zijn aanwijzingen dat al-Qaida een rol speelde in de Balkan-oorlogen en ook daarna actief bleef in de regio. Volgens de Britse veiligheidsexpert Paul Beaver probeert een deel van de onderzoeken rond de recente bomaanslagen in Londen de banden bloot te leggen tussen „internationale terroristische groepen en radicale islamisten in Bosnië en Kosovo.”
„Al-Qaida stuurde volgelingen naar Bosnië om daar van 1992 tot 1995 aan de zijde van de plaatselijke moslims mee te vechten”, zegt de Servische analist Zoran Dragisic. „En in 1997 en 1998 hielp de beweging de etnische Albanezen in Kosovo.” De Albanese meerderheid in die door de VN bestuurde Servische provincie, bestaat ook overwegend uit moslims. „Al-Qaida heeft tot 700 miljoen dollar in hun opstand geïnvesteerd”, gelooft Dragisic.
De Balkan-oorlogen zijn al enkele jaren voorbij, maar volgens Dragisic en andere experts gaan de wapensmokkel en de opleiding van strijders gewoon door, vooral in Bosnië en Kosovo. Ook ongrijpbare misdaadclans in het noorden van Albanië spelen daarbij nog altijd een rol.
Volgens een westerse diplomaat is Bosnië ook nog om een andere reden verdacht. „Tijdens de oorlog was Bosnië bij islamitische militanten een gekende plaats om van identiteit te veranderen, een middel om een voet tussen de deur te krijgen in Europa.”
Strijders uit het Midden-Oosten, Noord-Afrika of Afghanistan kregen er fictieve namen. Het Bosnische leger had een hele brigade strijders van buitenlandse komaf die hun nieuwe identiteit hadden aangenomen.
Na de oorlog trouwden veel veteranen met Bosnische vrouwen, waardoor ze nieuwe papieren kregen en de metamorfose compleet was.
Sommigen van hen wonen nog altijd in sterk in zichzelf gekeerde gemeenschappen in het centrum van Bosnië. Volgens het Bosnische ministerie voor Burgerlijke Aangelegenheden hebben sinds 1995 zeker 900 mannen er op die manier de Bosnische nationaliteit gekregen. Zes van hen werden uitgeleverd aan de VS na de aanslagen van 11 september 2001.
De Bosnische regering is niet blij met het imago van extremistische kweekvijver. Ze wijst erop dat al tientallen humanitaire organisaties die worden gefinancierd door islamitische landen als Saudi-Arabië en Indonesië het land werden uitgezet omdat ze een dekmantel bleken voor ”verdachte groepen”.
