UMCU test ‘wegbranden’ van borsttumoren
Onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMCU) willen experimenteren met het ’wegbranden’ van tumoren in de borst met ultrageluid.
Ze hopen dat het in de toekomst mogelijk wordt om tumorweefsel op dezelfde manier te verwijderen als een niersteenvergruizer nierstenen kapotmaakt zonder het lichaam te schenden.
Als alles goed gaat, zou dit op zijn vroegst in 2010 aan vrouwen met een kleine, niet-voelbare borsttumor aangeboden kunnen worden. Voor het zover is, willen arts-onderzoekster N. Peters en fysicus W. Bartels eerst onderzoeken of ze met een nog te ontwikkelen apparaat dat ultrageluid produceert niet-voelbare tumoren kunnen brandmerken. Met het ultrageluid worden daarbij cellen rondom de tumor zodanig verhit dat een chirurg ze gemakkerlijk kan zien.
Op die manier kan een chirurg nauwkeuriger zien welk weefsel hij of zij moet wegsnijden. Nu snijden chirurgen voor de zekerheid ook gezond weefsel weg, omdat niet-voelbare tumoren moeilijk te zien zijn. Maar ook dan nog moet een op de vier tot vijf patiënten opnieuw onder het mes omdat er resten van de tumor zijn achtergebleven.
De studie begint in 2007 en duurt naar verwachting tot 2009. De onderzoekers hopen minimaal honderd vrouwen op deze nieuwe manier te behandelen en dat te kunnen vergelijken met een traditionele behandeling bij honderd andere vrouwen.
Het helemaal wegbranden van tumoren blijft in Nederland nog even toekomstmuziek. Als de proef met het brandmerken goed verloopt, willen de onderzoekers daar in 2008 een experiment mee starten. Bedoeling is om dan 200 vrouwen te behandelen en ze daarna allemaal te opereren om te kijken in hoeverre de behandeling gelukt is.
In het Franse Bordeaux hebben onderzoekers wel al tumoren bij proefdieren weggebrand en in het Amerikaanse Boston gebruikt de Finse fysicus K. Hynynen ultrageluid om vleesbomen in de baarmoeder van vrouwen te verbranden door ze tot ongeveer 90 graden celsius te verwarmen. Hynynen heeft al zo’n 120 vrouwen zo behandeld. Volgens de Utrechtse onderzoekster Peters bleek dat de vrouwen de behandeling pijnloos ondergingen. Alleen als het ultrageluid terugkaatste op botweefsel en daarna een zenuw raakte, was dat pijnlijk.
Toepassingen bij tumoren zijn vooralsnog toekomstmuziek, maar in Boston onderzoekt de groep van Hynynen momenteel toepassingen bij prostaatkanker. Bovendien hebben deze onderzoekers een methode gevonden om de geluidsbarrière van de schedel te slechten. Dit zou zelfs behandeling met geluid van een tumor in de hersenen mogelijk kunnen maken.
Jaarlijks wordt bij ongeveer 12.000 vrouwen in Nederland een borstkanker ontdekt. Bij ongeveer 7000 vrouwen is een tumor op een röntgenfoto te zien die niet te voelen is. Deze niet-voelbare tumor blijkt in zes van de tien gevallen kwaadaardig.