De Europese leiders hebben afgelopen december besloten dat de onderhandelingen met Turkije over lidmaatschap op 3 oktober kunnen beginnen. Cyprus heeft nu gezegd niet te willen praten over het kader van de onderhandelingen zolang Turkije nog aarzelt met het ondertekenen van het document (een douaneverdrag). „Zolang er geen mandaat is, zijn er geen onderhandelingen. De Turken hebben zichzelf te pakken als ze dit niet fluks doen”, concludeerde minister Bot na afloop.

Onduidelijk is wanneer Turkije het douaneverdrag zal tekenen en onder welke voorwaarden. Er gaan geruchten dat Ankara dat alleen wil doen onder de nadrukkelijke vermelding dat zo’n ondertekening geen erkenning van aartsvijand Cyprus betekent. „Als ze een verklaring afleggen: dit is geen erkenning, dan is het natuurlijke bonje”, voorspelde Bot. „Want er hoeft maar één lidstaat nee te zeggen.”

Behalve Cyprus vroeg ook Oostenrijk maandag het woord om kritische geluiden over Turkije te laten horen. De ministers praten in september verder.

Uit een onderzoek van de Europese Unie blijkt dat slechts eenderde (35 procent) van de EU-burgers de toetreding van Turkije steunt. De uitkomst is een klap voor Turkije. Meer dan de helft (52 procent) is er zelfs ronduit tegen.

Hoewel de toetredingsonderhandelingen naar verwachting tien jaar duren, hebben Frankrijk en Oostenrijk al aangekondigd een referendum over de kwestie te zullen houden.

„Daar heb ik nu niets mee te maken”, reageerde minister Bot maandag op de uitslag van de enquête. „In december is er een besluit genomen om te onderhandelen. De Europese Unie houdt zich aan haar verplichtingen.”

Bot benadrukte dat aan het einde van die onderhandelingen, die volgens hem minimaal tien jaar zullen duren, de parlementen van de huidige EU-landen het laatste woord hebben. „Dan zien we wel wat de bevolking ervan denkt. Niet nu.” Hij wees op de mogelijkheid dat Turkije geen volledig lid wordt van de EU, maar een andere vorm van samenwerking aangaat.

Uit het onderzoek blijkt verder dat ook het enthousiasme voor de toetreding van Roemenië en Bulgarije gering is. De helft van de EU-burgers is blij met de komst van Bulgarije en slechts 45 procent met die van Roemenië. Verdere uitbreiding van de EU wordt door de helft van de burgers gesteund, in oktober nog door 53 procent van de burgers. In Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk en Luxemburg steunt nog niet eenderde van de bevolking verdere uitbreiding.

De toetreding van Kroatië wordt momenteel gesteund door 52 procent van de burgers. De andere Balkanlanden zijn een stuk minder populair. Macedonië doet het in dit verband nog het best met 43 procent.

De instemming van burgers met de Europese grondwet is afgenomen: van 68 procent afgelopen herfst tot 61 procent momenteel. Van de EU-burgers beschouwt een krappe meerderheid, 54 procent, lidmaatschap van de Unie als iets positiefs, een daling van 2 procent sinds afgelopen herfst. De Luxemburgers zijn het meest tevreden met de Europese Unie: 80 procent steunt de Unie, overigens een daling van 5 procent. Daarna komen de Ieren en de Nederlanders, ondanks hun afwijzing van de grondwet. De Britten, de Oostenrijkers en de inwoners van Malta zijn de grootste eurosceptici.

Tweederde van de Italianen steunt de euro. Ook de andere burgers in de eurozone zijn blij met euro, behalve de Grieken. Slechts 49 procent van hen steunt de euro.