Veel Surinamers hebben hun buik vol van de beschamende klucht rond de vorming van een nieuwe regering. Politici hebben hun vizier vooral gericht op fraaie functies en andere persoonlijke belangen, in plaats van het samenstellen van een gedegen en betrouwbare coalitie.

De uit vier partijen bestaande Nieuw Front-coalitie, onder leiding van president Ronald Venetiaan, verloor bij de verkiezingen de ruime meerderheid van 33 van de 51 parlementszetels en moest genoegen nemen met 23 zetels. De Nationale Democratische Partij (NDP) van Desi Bouterse kwam met vijftien zetels als grootste zelfstandige partij uit de bus, maar werd door het Nieuw Front niet in de gelegenheid gesteld om het voortouw te nemen bij de coalitievorming.

In plaats daarvan ging het Nieuw Front in zee met de verrassende A-Combinatie, de drie marronpartijen, die samen goed zijn voor vijf zetels. In een poging een iets ruimere meerderheid in het parlement te krijgen, werd ook de uit vier partijen bestaande combinatie A1 bij de gesprekken betrokken.

In eerste instantie leek alles goed te gaan. Binnen enkele uren waren de gesprekspartners tot de conclusie gekomen dat de traditiegetrouw magere en slecht onderbouwde partijprogramma’s redelijk met elkaar overeenkwamen. En dus was er een basis om samen te werken. Maar vervolgens ging het mis. Een maand lang is heftig geruzied over de verdeling van de verschillende ministeries.

Zo eisten drie van de vier partijen binnen A1 het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV), dat tot nu toe een bolwerk is van de Vooruitstrevende Hervormings Partij (VHP), de Hindoestaanse partner binnen het Nieuw Front. De VHP weigerde dit departement pertinent af te staan, waarna de drie partijen met hun twee zetels besloten in de oppositiebanken plaats te nemen. Alleen DA’91, met een zetel, maakte van de hardnekkigheid van de VHP geen punt en wordt daarvoor beloond met het ministerie van Planning en Ontwikkelingssamenwerking.

Opmerkelijk is dat de VHP het voorzitterschap van het parlement opeiste, terwijl de Javaanse Nieuw Front-bondgenoot Pertjajah Luhur meende recht te hebben op het vice-presidentschap. Vooral die laatste eis zag Venetiaan niet zitten, wat tot een knallende ruzie binnen het Nieuw Front leidde. Groot was de verbazing bij veel Surinamers dat zowel de VHP als de PL uiteindelijk genoegen nam met datgene wat zij juist niet wilden: de VHP krijgt het vice-presidentschap, terwijl PL de wegens seksuele intimidatie veroordeelde partijleider Paul Somohardjo op de stoel van parlementsvoorzitter zette.

Binnen het Nieuw Front zijn vrijdagavond ook nog ernstige problemen gerezen rond de Surinaamse Partij van de Arbeid (SPA). Met slechts een zetel op papier een onbeduidende factor. Maar de in de steigers staande regering heeft de partij hard nodig omdat deze gelieerd is aan de meeste vakbonden. En die zijn van belang als het gaat om het bewaren van de sociale rust als de aangekondigde en broodnodige harde maatregelen, zoals een drastische verhoging van de energietarieven, worden doorgevoerd. De SPA eist het ministerie van Transport, Communicatie en Toerisme (TCT), maar daar aast ook A-Combinatie op. Vrijdagavond dreigden de leden van de SPA het hoofdbestuur van de partij af te zetten als met minder genoegen wordt genomen.

De conflicten stapelen zich op, maar de verwachting is dat de partijen er de komende dagen toch uitkomen om te voorkomen dat men in de oppositiebanken belandt. Vast staat dat naast het toch al omvangrijke aantal van zestien ministeries nog een extra ministerie wordt opgezet. Dat dit het door bureaucratie en corruptie al vrijwel onbestuurbare land niet ten goede zal komen, en een extra aanslag zal betekenen op de reeds lege staatskas, weegt in politiek Suriname niet op tegen het tevreden stellen van politieke partners.

Volgende week dinsdag komt het parlement bijeen in een poging de nieuwe president en vice-president te kiezen. Venetiaan en VHP-voorzitter Ram Sardjoe worden door de coalitie naar voren geschoven, maar zullen niet de benodigde tweederde meerderheid halen. Twee dagen later zal het parlement het nogmaals proberen.

De NDP van Bouterse maakt zaterdag de kandidaten bekend. Dat gebeurt in samenwerking met de Volksalliantie Voor Vooruitgang (VVV) van oud-partijgenoot en ex-president Jules Wijdenbosch. Vermoedelijk zal Bouterse niet zelf een gooi doen naar het presidentschap, maar een Hindoestaan naar voren schuiven. Daarmee krijgt hij zonder twijfel een deel van de VHP-achterban achter zich, die ontevreden is dat opnieuw een Creool mogelijk het land gaat leiden.

Als de twee verkiezingsrondes geen beslissing brengen, wordt de Verenigde Volksvergadering bijeengeroepen, bestaande uit de 51 parlementariërs, aangevuld met ruim 800 leden van districts- en ressortsraden. Deze bijeenkomst wordt in de loop van augustus gehouden. De leden kiezen dan bij gewone meerderheid het presidentskoppel.

Als Venetiaan en Sardjoe het redden, dan zullen maar weinig mensen hun geld durven te zetten dat ze de vijf jaar vol zullen maken. De nieuwe coalitie steunt in het parlement op een smalle basis van hooguit 29 van de 51 parlementszetels. Politiek deskundigen voorspellen dat de regering het maximaal twee jaar volhoudt, om vervolgens als los zand uit elkaar te vallen.

„Ik denk dat weinig Surinamers daar rouwig om zullen zijn, want die hebben nu helemaal hun buik vol van het beschamende heers- en verdeelspelletje van het Nieuw Front”, zegt de Nederland-Surinaamse politicoloog Ibrahim Vreedzaam. „Laat ze maar onderuit gaan, misschien worden ze dan door hun eigen achterban gedwongen om plaats te maken voor enthousiaste jonge politici met frisse ideeën, die niet zijn blijven vaststeken in het krampachtig vasthouden van hun eigen etnische gedachtegoed.”

Volgens Vreedzaam hebben Surinamers op 25 mei massaal gekozen voor een nationale politiekvoering. „Dat blijkt wel uit het feit dat de NDP van Bouterse verreweg als grootste uit de bus is gekomen. Je kunt van die man zeggen wat je wilt, maar de NDP is een partij voor alle Surinamers, niet voor een bepaalde etnische groep. Het Nieuw Front is een samenraapsel van kleine partijen die allemaal op etnische leest zijn geschoeid en worden geleid door bejaarde mannen van de oude stempel. Surinamers willen daar voor eens en altijd vanaf. Alleen hebben de politici dat zelf nog niet door.”