Een snelle oplossing is noodzakelijk. Dat is de conclusie van de regionale vergadering van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO) die vorige week in Kathmandu plaatsvond.

Volgens R. B. Singh, de vertegenwoordiger van de FAO voor Azië en de Stille Oceaan, wordt de situatie in de verafgelegen bergachtige gebieden van het kleine koninkrijk stilaan precair. De lokale voorraden aardappelen, tarwe en boekweit slinken zienderogen, en de rijen wachtenden voor de voedselverdeling in de districtscentra worden steeds langer. De verdeling van gesubsidieerd voedsel via vliegtuigen verloopt bijzonder moeizaam. FAO-experts vrezen dat de Nepalese bevolking voor een ernstige voedselcrisis staat.

In meer dan de helft van de 75 Nepalese districten, vooral in het middenwesten van het land, lijdt de bevolking al jaren onder chronische voedseltekorten. De structurele problemen van de Nepalese landbouwsector zijn bekend: veel boeren produceren op een inefficiënte manier en krijgen hun oogst niet goed bij de verbruikers, van sommige levensmiddelen wordt in eigen land gewoon te weinig geproduceerd en de koopkracht van de bevolking schiet tekort.

Experts van de FAO hebben ook kritiek op het weinig krachtdadige landbouwbeleid. De Nepalese voedselproductie is dankzij gunstige weersomstandigheden en verbeterde technieken de laatste jaren wel licht gestegen, maar volstaat niet om de groeiende verpauperde bevolking te blijven voeden.

Eén op vijf Nepalezen is ondervoed, en daarmee vormt Nepal volgens FAO-statistieken het hongerland bij uitstek in Zuid-Azië. Terwijl Nepal vroeger voedsel exporteerde, voert het nu jaarlijks voor meer dan 80 miljoen euro aan levensmiddelen in.

De FAO wijst echter ook beschuldigend naar het recente offensief van de maoïstische rebellen in Nepal. Met hun hernieuwde aanvallen hebben de opstandelingen een klimaat van onveiligheid geschapen dat de honger in de hand werkt. Sommige boeren durven hun land niet langer te bewerken of vrezen dat de rebellen de nieuwe oogst in beslag zullen nemen.

Bruggen en toegangswegen zijn vernield. En de voedselverdeling via de lucht wordt uit veiligheidsoverwegingen steeds vaker geschrapt. Veel boeren zijn hun dorpen ontvlucht, waardoor het oogsten voor de achterblijvers nog moeilijker wordt. Zaden die een volgende oogst moeten garanderen, worden nu al opgegeten.

Singh roept dan ook op tot conflictbeheersing en dringende vredesbesprekingen. Voedselveiligheid is volgens hem een fundamenteel recht en mag niet misbruikt worden uit strategische overwegingen. De regionale directeur van het Nepalese ministerie van Landbouw, Tek Bahadur Thapa, dringt aan op meer samenwerking tussen de regering, de ngo’s en de privé-sector om de voedselsituatie in de westelijke regio te verbeteren.

De situatie wordt er immers ondraaglijk: zelfs een VN-hulpprogramma in de districten Mugu en Jajarkot, waarbij 15.000 mensen in ruil voor werk aan een verbindingsweg voedsel kregen, moest uit veiligheidsoverwegingen worden stopgezet. Gesubsidieerde voedselrantsoenen die worden aangevlogen, komen in het beste geval wel in de districtscentra terecht, maar zelden of nooit in de kleinere hulpbehoevende dorpjes.

In gebieden die door de maoïstische rebellen worden gecontroleerd, is sprake van embryonale projecten van coöperatieve landbouw. Heel wat sceptici twijfelen aan de slagingskansen van die initiatieven: zij menen dat de rebellen te veel energie in de gewapende strijd steken. In Nepal zijn alle ogen gericht op de FAO-conferentie van volgende maand in Rome, waar de Nepalese problemen verder besproken zullen worden.