Vanwege de precedentwerking is de zaak voor heel Duitsland van belang. Naar men aanneemt zal de rechter moeten beslissen welke wetten van toepassing zijn op de kwestie. Het wettelijk kader, dat onder de regering van Helmut Kohl is aangenomen, is niet consistent en biedt geen duidelijk houvast.

Begin februari beval de secretaris van de deelstaatregering, Jürgen Büssow, tachtig internetaanbieders in Noord-Rijnland-Westfalen de toegang tot twee in de VS gevestigde neonazi-websites te blokkeren. Het verspreiden van nazistisch gedachtegoed en nazi-symbolen is in Duitsland verboden. Vorige week wees hij de bezwaren van 38 bedrijven tegen het besluit van de hand, waarop de branchevereniging Verband der Internetwirtschaft (ECO) concludeerde dat de rechter uitkomst moet bieden.

De internetaanbieders willen niets met neonazi-sites te maken hebben en blokkeren die ook wanneer het Duitse sites betreft, zo verklaart ECO-voorzitter Harald Summa. De sites die Büssow wil tegenhouden bevinden zich echter op Amerikaanse computers. Duitse providers hebben dus niet de mogelijkheid ze voorgoed uit het bestand te wissen of de contracten met de makers op te zeggen, aldus Summa. Büssow verlangt daarom van de providers dat zij technische maatregelen nemen om de toegang tot dergelijke sites onmogelijk te maken.

Volgens ECO zijn er drie mogelijkheden, maar het bezwaar is dat ze gemakkelijk omzeild kunnen worden of veel te ingrijpend zijn voor de providers. Zo kan een Duitse domeinnaamdienst (DNS) de internetadressen van de websites wissen, maar gebruikers kunnen daar zonder veel moeite omheen door contact te zoeken via een andere -eventueel buitenlandse- dienst.

Toen internetproviders eind vorig jaar op bevel van Büssow op deze manier de toegang van enkele neonazi-websites blokkeerden, plaatste de Chaos Computer Club (CCC) uit Hamburg op de eigen website binnen anderhalf uur een gedetailleerde handleiding om de blokkade te omzeilen, aldus Summa. De site werd soms wel 12.000 keer per dag bezocht.

Behalve de organisatorische problemen, de hoge kosten van de blokkades en de veelbesproken maar nog niet geteste filters, vreest ECO juridische problemen. Zo zou het kunnen gebeuren dat bedrijven jaren later aansprakelijk worden gesteld voor niet-werkende filters of blokkademaatregelen.

Het probleem wordt vergroot door het enorme aantal sites. De Duitse binnenlandse veiligheidsdienst houdt alleen al 1500 extreem rechtse websites in de gaten, aldus Summa. Büssow heeft zelfs van 6000 te blokkeren sites gesproken. Voorts zijn er via internet nog andere illegale zaken te krijgen. Tegen websites met illegale kopieën van software, muziek en films zouden ook blokkades geëist kunnen worden.

Rechters moeten uiteindelijk duidelijkheid scheppen over de vraag wat het internet is: een mediadienst, zoals Büssow claimt en waarom hij zich op het deelstaatverdrag voor mediadiensten beroept, of een teledienst, zoals omschreven in eveneens geldende federale wetten. In het eerste geval worden internetbedrijven verantwoordelijk gehouden voor de inhoud, net zoals een in Duitsland gevestigde televisiezender. In het andere geval is internet zoiets als de telefoon en kunnen providers, die internetgebruik alleen technisch mogelijk maken, niet verantwoordelijk gehouden worden voor de inhoud.

In Frankrijk is ook jarenlang geprocedeerd over toegang tot websites met neonazi-inhoud uit de VS. Beide partijen rekenen op een jarenlange juridische strijd die waarschijnlijk tot de hoogste instanties zal worden uitgevochten.