Net als bij andere topontmoetingen valt er niet te verwachten dat er tijdens de eigenlijke conferentie die van woensdag tot en met vrijdag in het Schotse Edinburgh wordt gehouden, nog veel spijkers met koppen geslagen zullen worden. Het werk is gedaan in het voortraject naar de G8–top, een bijeenkomst van regeringleiders uit de zeven rijkste industrielanden en Rusland.

Ten aanzien van ontwikkelingshulp en schuldsanering hebben de landen al op belangrijke punten overeenstemming bereikt. Vorige maand besloten ze de schulden van achttien van de armste landen (waaronder veertien Afrikaanse landen) aan het Internationaal Monetair Fonds, de Afrikaanse Ontwikkelingsbank en de Wereldbank kwijt te schelden. Leningen verstrekt door geïndustrialiseerde landen zullen eveneens worden weggestreept en de ontwikkelingshulp aan de arme landen moet worden verdubbelen.

Sceptici waarschuwen er evenwel ook voor al te optimistisch te zijn over die akkoorden. Bij de schuldsanering blijven de leningen bij private instellingen buiten beschouwing. Veel landen vallen bovendien buiten de boot door de strenge voorwaarden die er aan schuldsanering zijn verbonden. Verder zijn rijke landen in het verleden toezeggingen over het opschroeven van de hulp aan ontwikkelingslanden niet altijd nagekomen. De daadwerkelijk verstrekte hulp nam de afgelopen jaren zelfs af.

Op het vlak van het stimuleren van eerlijke handel en het aanpakken van landbouwsubsidies en allerhande protectionistische maatregelen van rijke landen zijn akkoorden nog ver weg. De kans op een doorbraak in het Schotse Gleneagles, dat voor de gelegenheid is omgetoverd in een onneembare vesting, wordt nagenoeg nihil geacht.

In een aan de organisator van Live 8 gerichte boodschap verklaarde de Britse minister van Financiën Brown: „Ik weet dat ze zullen zeggen dat we meer moeten doen en dat hetgeen we bereiken niet genoeg is". Groot–Brittannië is echter afhankelijk van wat de anderen willen doen. Hij haalde daarbij zijn eerdere oproep aan Bob Geldof en de andere Live 8–organisatoren aan om vooral druk uit te oefenen op de leiders van de VS, Canada, Duitsland, Italië, Japan, Rusland en Frankrijk.

De betrekkingen tussen dit laatste land en Londen hebben betere tijden gekend en vormen mogelijk een obstakel voor verdere vooruitgang tijdens de G8–top. President Chirac liet zich recentelijk nog uiterst laatdunkend uit over de Britten. „Je kunt mensen die zo slecht koken niet vertrouwen. Na Finland is het het land met het slechtste eten", zou Chirac hebben gezegd.

De gewezen Ierse popster Geldof wees dinsdag de voorzichtige woorden van Gordon Brown over te veel optimisme meteen van de hand. „Ik denk niet dat de minister de lat nu al lager moet leggen. We zijn gekomen voor de overwinning. Het moet nu gebeuren. Het zou uiterst onverantwoordelijk zijn het nu niet te doen", aldus de concertorganisator.

Leiders van Afrikaanse landen die sinds maandag bijeen zijn in de Libische havenstad Sirte voor de halfjaarlijkse top van de Afrikaanse Unie zullen de aangekondigde stappen eveneens als onvoldoende beoordelen. Ze namen unaniem een „gemeenschappelijk standpunt" in om de G8 landen te vragen alle schulden van alle Afrikaanse landen kwijt te schelden. „Alle Afrikaanse landen moeten van deze maatregel (de G8 schuldsanering) profiteren". Subsidies moeten worden afgeschaft omdat ze een obstakel vormen voor eerlijke handel en er moet meer geld aan hulp worden besteed.

Het zijn deze punten waar veel van de demonstranten in Edinburgh ook op hameren. Maandag kwam het tot schermutselingen tussen betogers en de oproerpolitie. Agenten arresteerden meer dan negentig demonstranten, die dinsdag door Bob Geldof als „idioten" werden betiteld. De politie is massaal aanwezig om de orde te handhaven rond de top. Uit het hele land zijn 10.000 agenten naar Edinburgh en naar het Gleneagles hotel gestuurd dat is omgetoverd tot de best beveiligde plaats uit de Britse geschiedenis.