De experimenten met private instellingen hebben tot doel te bekijken of een zogeheten open bestel tot een verbetering van het onderwijs leidt. Ook zou de komst van private aanbieders tot meer keuzemogelijkheden voor de student kunnen leiden. In 2010 wil het kabinet komen met een eerste evaluatie van het experiment.

Universiteiten en studenten zijn niet enthousiast over het kabinetsplan. In een verklaring stellen VSNU, ISO en LSVb dat deze experimenten niet moeten worden uitgevoerd. Als Nederland besluit tot invoering van het open bestel zouden we daarmee internationaal uit de pas lopen, menen de organisaties. In Europa heeft bijna geen enkel land een open bestel.