De speciale immigratieregels werden ingevoerd na de val van de Sovjet-Unie. Ze waren bedoeld als een handreiking aan de grote joodse gemeenschap in dit deel van Europa. Berlijn wilde met het oog op het zwarte Duitse oorlogsverleden weer een grote joodse gemeenschap opbouwen en daarvoor een coulante regeling aanbieden.

Mensen die zich aan de Duitse grens meldden, hoefden tot dusver eigenlijk alleen een bewijs te laten zien van hun joodse achtergrond. Nu moeten ze ook aantonen de Duitse taal machtig te zijn en ze moeten kunnen voorzien in hun eigen levensonderhoud.

In de afgelopen jaren is volgens verscheidene Duitse media twijfel gerezen over de vraag of de regeling wel voldoet aan de oorspronkelijke opzet. Verscheidene joodse organisaties stelden dat nogal wat mensen toegang kregen van wie betwijfeld kan worden of ze ook werkelijk joods zijn. Ook was er in orthodox-joodse kringen ook wrevel over de komst van veel seculiere of liberale joden. Bovendien is uit schattingen gebleken dat tot 80 procent van de joodse nieuwkomers alleen kan leven van een uitkering.

De immigratie van joden naar Duitsland nam de afgelopen jaren zo toe, dat in 2003 voor het eerst zelfs meer joden naar de Bondsrepubliek emigreerden dan naar de joodse staat Israël.

De joodse gemeenschap in Duitsland bestaat momenteel officieel uit ongeveer 100.000 mensen. Het gaat dan om mensen die ook formeel als jood geregistreerd staan. Veel van de joden die gebruikmaakten van de regeling sloten zich evenwel niet aan bij de joodse gemeenschappen in Duitsland en ze komen dan ook niet in de statistieken voor.

Ondanks protesten van vluchtelingenorganisaties wil Duitsland daarnaast op korte termijn beginnen met de repatriëring van Afghaanse, Kosovaarse en Iraakse vluchtelingen. Volgens de regering is de politieke situatie daar voldoende gestabiliseerd om de vluchtelingen terug te kunnen sturen.

Minister van binnenlandse zaken Otto Schily zei gisteren dat aan de crisissituatie waarvoor de vluchtelingen in Duitsland terecht konden een einde is gekomen. „We hebben tijdelijke hulp aangeboden, geen oneindig verblijf in Duitsland”, aldus de minister.

Vluchtelingenorganisaties hebben kritiek op het repatriëringsbesluit omdat zowel in Irak als Afghanistan een oorlogssituatie heerst en de politieke situatie in Kosovo zeer onstabiel is.