De bulk van dit bedrag, 200 miljoen euro, komt uit de extra aardgasbaten. De ministerraad besloot vrijdag deze zogenoemde FES–gelden in te zetten voor een betere luchtkwaliteit. Het geld is bijvoorbeeld bedoeld voor het subsidiëren van de installatie van roetfilters in bestaande vrachtwagens, bestel–, personenauto’s en diesellocomotieven.

Per 1 januari 2007 moeten alle nieuwe auto’s voorzien zijn van een roetfiler, besloot het kabinet eveneens om de lucht schoner te krijgen. Minister Peijs (Verkeer) bekijkt met dat doel of op de vier rondwegen rond de grote steden versneld een maximumsnelheid van 80 kilometer per uur ingevoerd kan worden. Dat zou dan al in 2007 moeten gebeuren.

Vooralsnog is de slooppremie, waarop staatssecretaris Van Geel (Milieu) zint om oude, vervuilende auto’s uit het verkeer te krijgen, niet in het pakket maatregelen opgenomen. Het effect van die regeling wordt nog nader onderzocht. Het Centraal Planbureau (CPB) twijfelt aan de effectiviteit hiervan.

Met het besluit van vrijdag meegerekend trekt het Rijk tussen 2005 en 2015 in totaal 800 miljoen euro uit om de luchtproblemen te lijf te gaan. In de Nota Mobiliteit is 300 miljoen euro voor deze maatregelen geserveerd voor de jaren 2010–2015.

Het kabinet wil met de maatregelen aan Brussel laten zien dat het er alles aan doet om de vuile luchtproblemen aan te pakken. Nederland wil zo een „steviger positie" verkrijgen om te onderhandelen over de Europese normen.

Op veel plekken in Nederland zit meer fijnstof en koolstofdioxide in de lucht dan de Europese regels voor luchtkwaliteit toestaan. De druk om deze problemen op te lossen, is hoog. De aanleg van enkele spitsstroken is hierdoor al opgeschort. Ook dreigt de vuile lucht de komst van nieuwe woonwijken en bedrijventerreinen te blokkeren.