De ondersteuningsoperatie vindt plaats op verzoek van de Afrikaanse Unie (AU), die nu ongeveer 3000 manschappen in Darfur heeft. De AU wil echter nog voor het begin van de regentijd eind deze maand nog 5000 extra militairen naar het gebied in het westen van Sudan brengen.

De NAVO en de EU zullen zorgdragen voor het luchttransport van de militairen uit onder meer Rwanda en Nigeria. De Afrikaanse Unie heeft geen vliegtuigen die troepen en militaire goederen kunnen vervoeren. Behalve luchtvervoer willen de NAVO en de EU beperkte training aanbieden, vooral op het gebied van inlichtingen.

De bevolking van Darfur wordt al enkele jaren geteisterd door de Arabische milities van Janjaweed, die plunderend en verkrachtend door het gebied trekken. De internationale gemeenschap vermoedt dat de Sudanese regering dit oogluikend toestaat. Sinds februari 2003 zijn al ongeveer 200.000 mensen om het leven gekomen en zijn meer dan 2 miljoen anderen op de vlucht geslagen.

NAVO-secretaris-generaal De Hoop Scheffer noemde de situatie in Darfur donderdag herhaaldelijk „ijzingwekkend.” „Deze mensen hebben hulp nodig. We moeten alles doen wat in ons vermogen ligt om de AU te helpen.”

Ook Nederland wil enkele vluchten uitvoeren naar de Sundanese regio, aldus minister Kamp donderdag. Om hoeveel vluchten het gaat, kon de minister nog niet zeggen. „We kijken nog wanneer onze toestellen beschikbaar zijn”, zei de bewindsman over de toestellen die doorgaans de Nederlandse troepen in Afghanistan bevoorraden.

Nederland heeft C-130 Herculestoestellen en DC-10 personen- en vrachttoestellen beschikbaar voor de vluchten. Andere landen die meedoen zijn Frankrijk, Canada en de VS.

Dat zowel de NAVO als de EU in Darfur in actie komt, komt vooral omdat Frankrijk alleen materieel heeft aangeboden aan de Europese Unie. Ook België en Spanje geven de voorkeur aan de EU boven de NAVO. Volgens analisten heeft dit te maken met de wens van deze landen de militaire kant van de EU verder uit te bouwen, ten koste van de NAVO. Door deze tegenstelling heeft het maanden geduurd voordat er een besluit werd genomen.

De negatieve uitslag van het referendum over de Europese grondwet heeft geen gevolgen voor de uitbouw van de Europese defensie, stelde donderdag de Franse minister Michèle Alliot-Marie. „Er is wel een crisis op politiek gebied, maar niet op militair gebied. Voor de defensieontwikkeling van de EU is de steun van de grondwet niet nodig. Al deze programma’s zijn al eerder op gang gekomen”, aldus Alliot-Marie.

Een hoge Duitse diplomaat zei donderdag dat het niet uitmaakte of de EU of de NAVO de missie opzet. „Als uit de AU het verzoek voor het vervoeren van de militairen komt, doen we dat gewoon.”

Voor de NAVO is het de eerste operatie in Afrika. De Europese Unie heeft al in 2003 een vredesmissie uitgevoerd in Congo. Beide organisaties benadrukken dat de leiding blijft bij de Afrikaanse Unie. „De NAVO en de EU bieden mensen, de AU blijft aan het stuurwiel”, aldus NAVO-chef De Hoop Scheffer.

De AU heeft een commandocentrum in Addis Abeba, de hoofdstad van Ethiopië, waarvoor zowel de NAVO als de EU stafpersoneel levert.