Joegoslavië–Tribunaal niet op tijd klaar
Het is nu reeds duidelijk dat het Joegoslavië–Tribunaal niet in staat zal zijn de processen in eerste aanleg eind 2008 af te ronden, zoals de VN–Veiligheidsraad heeft geëist in zijn ’voltooiingsstrategie’.
Dit schrijft president Theodor Meron van het VN–hof in Den Haag in een rapport aan de raad. De Amerikaanse rechter zal het rapport maandag in New York mondeling toelichten, aldus zijn woordvoerder woensdag.
Momenteel zitten nog 51 mensen op het begin van hun proces voor het tribunaal te wachten, van wie 34 in Scheveningen en zeventien voorlopig op vrije voeten. De voorbereidingstijd voor een proces kan jaren duren. Ook het proces zelf kan vervolgens jaren in beslag nemen: zo is het Milosevic–proces in februari zijn vierde jaar ingegaan.
Meron noemt een aantal factoren waarvan de afronding van het werk van het tribunaal zal afhangen. Zo zijn er de zogeheten 11–bis–procedures waarbij zaken kunnen worden overgeheveld naar rechters in ex–Joegoslavië. Van de achttien verzoeken die hoofdaanklaagster Carla Del Ponte heeft ingediend, is er tot nu toe slechts een ingewilligd. De verdachte, die niet naar Bosnië wil worden gestuurd, heeft ook nog de mogelijkheid om hoger beroep in te dienen.
Ook zag het er op een gegeven moment naar uit dat het tribunaal tijd zou winnen door een golf van deals tussen aanklagers en verdachten die strafvermindering krijgen in ruil voor een gedeeltelijke schuldbekentenis. Meron merkt in zijn rapport op dat sinds november 2004 geen nieuwe deal meer is gesloten. Volgens ingewijden komt dat, doordat rechters hogere straffen hebben opgelegd dan tussen aanklagers en verdediging afgesproken. Verdachten zijn daardoor huiverig geworden het op een akkoordje te gooien.
Meron noemt tevens het tijdstip van de komst naar Den Haag van voortvluchtige verdachten als complicerende factor. Momenteel zijn er nog tien verdachten voortvluchtig, onder wie de kopstukken Karadzic, Mladic en Gotovina.
Het tribunaal had de eerste deadline van de Veiligheidsraad gehaald: het afronden van alle onderzoeken eind 2004. De derde en laatste deadline is de afronding van de beroepszaken eind 2010.
Velen bij het VN–hoofdkwartier in New York vinden het tribunaal te duur. Voor 2004/05 heeft het tijdelijke VN–hof een tweejarenbegroting van 271.854.600 dollar.
