VS en EU verhogen druk op Oezbekistan
De Amerikaanse regering wil dat Oezbekistan tekst en uitleg verschaft over het recente hardhandige optreden van veiligheidstroepen tijdens een volksopstand in de stad Andijan. De Europese Unie eiste maandag al dat Karimov meewerkt aan een onafhankelijk internationaal onderzoek van de Verenigde Naties.
Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington zei dat de VS toegezegde hulpgelden ter waarde van 17,5 miljoen euro op zak houden als president Karimov geen onafhankelijk onderzoek toestaat. Karimov weigert tot nu toe een internationaal onderzoeksteam toe te laten. Bij de demonstraties zijn volgens de Oezbeekse oppositie meer dan 700 personen om het leven gekomen.
In een verklaring vroegen de Europese bewindslieden van Buitenlandse Zaken maandag ook om snelle hervormingen op sociaal en economisch terrein in Oezbekistan en om de invoering van meer democratie en vrijheid voor de oppositie. De Europese bewindslieden spraken hun „grote verontwaardiging” uit over het bloedig neerslaan van burgerdemonstraties door leger en politie.
Volgens minister Bot van Buitenlandse Zaken is al besloten dat de Europese Bank voor Wederopbouw en Reconstructie in Londen geen leningen meer gaat geven aan Oezbekistan. Europese diplomaten zullen de komende weken ook bekijken welke aanvullende maatregelen mogelijk zijn tegen het regime van Karimov.
Bot erkende maandag dat druk uitoefenen op Oezbekistan moeilijk is zolang het land dekking krijgt van Rusland en de VS. „We moeten samen met die twee ook maatregelen treffen”, stelde Bot, die in Brussel heeft vernomen dat ook zijn Amerikaanse collega Rice recentelijk geen toegang heeft gekregen tot Karimov. Volgens Bot „leeft het land nog in een oude cultuur en toestand”, doelend op de ex-Sovjetstructuren die nog bestaan in Oezbekistan.
De VS beschouwen Oezbekistan als een bondgenoot in de strijd tegen terrorisme. Karimov bestrijdt elke vorm van moslimfundamentalisme in zijn land met harde hand, maar volgens de oppositie misbruikt hij de strijd tegen terreur om vooral politieke tegenstanders uit te schakelen.
Kirgizië heeft tientallen Oezbeken teruggestuurd die de grens over waren gevlucht nadat er tien dagen geleden bloedige onlusten in hun land waren uitgebroken, ook al erkennen de autoriteiten dat de vluchtelingen het gevaar lopen slecht te worden behandeld. Dat heeft kolonel Abdoemajid Abdoerachimov, verantwoordelijk voor de veiligheid in een opvangkamp voor 500 vluchtelingen, maandag gezegd.