Vier jaar geleden verdubbelde de Peruaanse regering de toegangsprijs tot de stad in het hartje van Peru tot 20 dollar per persoon. Intussen kost een ticket al 25 dollar per persoon en straks wordt het mogelijk nog duurder om Machu Picchu te bezoeken.

Tijdens het hoogseizoen struinen elke dag gemiddeld 2500 toeristen tussen de bemoste stenen van de incaruïne en genieten ze van de weergaloze setting in het midden van het Peruaanse regenwoud. De meesten arriveren per trein, maar een beperkt aantal stapt eerder uit om de befaamde meerdaagse incatrail te lopen. Met als ultieme bekroning de pas in 1911 door de Amerikaanse archeoloog Hiram Bingham herontdekte stad.

De toeristen brengen veel geld in het laatje, maar er is ook een keerzijde. De vele voetstappen veroorzaken een zorgwekkende erosie. Aardverschuivingen zijn niet ongewoon. De trekkers op de incatrail laten veel afval achter en bedreigen de rijke biodiversiteit van de regio. De naar schatting 350 orchideeënvariëteiten en de vele dieren langs de trail, waaronder bijvoorbeeld de brilbeer, zijn in gevaar.

In 2002 trok Unesco, dat de stad erkent als werelderfgoed, aan de bel en eiste dat de Peruaanse regering een reddingsplan opstelde. Dat plan ligt intussen op tafel en is een geesteskind van het Peruaanse Nationale Instituut voor Cultuur (INC) en het Instituut voor Natuurlijke Hulpbronnen (Inrena). Het bevat onder meer een voorstel om de huidige toegangsprijs van 25 dollar te verhogen en het aantal bezoekers te „reguleren.” Het hoofd van het INC ontkent in alle toonaarden dat er een maximum wordt ingevoerd.

Het reddingsplan wil ook meer geld om andere incaruïnes in het land te promoten en wil de aardverschuivingen met satellieten in kaart brengen. Tussen 2006 en 2010 is 132,5 miljoen dollar nodig om de stad voor de toekomst te bewaren.

De toeristische sector en de inwoners van Aguas Calientes, het stadje dat ontstond rond het treinstation aan de voet van het archeologische complex, zijn in alle staten over het voorstel om het aantal bezoekers te beperken. Dat bleek al bij de eerste presentatie van het reddingsplan in december, toen 280 mensen uit diverse geledingen samen een chaotische bijeenkomst hielden. De tegengestelde belangen botsten, en er werd geen consensus bereikt.

Deze week organiseerde de overheid een openbare hoorzitting waarop vertegenwoordigers van milieugroepen, de regionale overheid, de betrokken gemeenten, de boerengemeenschappen uit de regio, specialisten, reisagentschappen en hotels, dragers en gidsen hun mening konden geven voor het plan aan de Unesco wordt voorgelegd.

De Peruaanse regering kreeg in het verleden het verwijt de bedreiging van Machu Picchu niet serieus genoeg te nemen. Maar in januari 2001 verbood ze trekkers de incatrail nog langer op eigen houtje te ondernemen. Boeken bij een erkend reisagentschap. De reisagentschappen worden zo gedwongen om afgebakende kampeerplekken met sanitaire voorzieningen te gebruiken en alle afval weer mee te nemen. Ze moeten ook uitsluitend bepaalde types brandstof gebruiken, meer dan één gids meesturen met grote groepen. De dragers mogen bovendien nooit meer dan 20 kilogram per persoon dragen.