De hoogste straf wil het openbaar ministerie opleggen aan de topman van de Groningse wegenbouwer Koop Tjuchem. Topman Henk K. hoorde een celstraf van één jaar tegen zich eisen. Tegen zijn directeur F. V. werd een eis van tien maanden onvoorwaardelijke gevangenisstraf neergelegd. J. S., de regelaar van de fraudegelden, moet wat justitie betreft zeven maanden zitten. Bouwer Koop Tjuchem en zijn medewerkers worden beschuldigd van het grootste aantal misstappen in deze omvangrijke fraudezaak.

Volgens officier van justitie M. Koelewijn heeft aannemer Koop Tjuchem „geen middel geschuwd om de eigen continuïteit te waarborgen.” „Dat zegt iets over de mate van normbesef.”

De wegenbouwer was niet alleen betrokken bij alle verdachte bouwprojecten die het OM heeft onderzocht, maar ook wordt het bedrijf als enige beticht van corruptie en omkoping van ambtenaren. Dat kost de voormalige werkgever van klokkenluider Ad Bos volgens de aanklagers een geldboete van 2 miljoen euro.

De drie andere aannemers die zich voor de rechter moesten verantwoorden, Heijmans, BAM en KWS, moeten van het OM elk 1,8 miljoen euro betalen. „Een signaal moet duidelijk zijn: het illegale vooroverleg en alle excessen die het met zich meebrengt, moeten worden gestopt”, aldus officier Koelewijn. „Juist de geselecteerde verdachten waren in een positie om tot een doorbraak te komen. Als klokkenluider Bos dat kon, waarom kon een grote, beursgenoteerde onderneming dat dan niet?” vroeg zij zich af.

Vier hooggeplaatste medewerkers van wegenbouwer KWS hoorden met ieder negen maanden eveneens een zware strafeis. Ook zij waren betrokken bij een groot aantal illegale afspraken dat het openbaar ministerie in zijn ruim 3,5 jaar durende onderzoek onder de loep heeft genomen.

De eisen tegen de managers van Heijmans en BAM waren lager, omdat zij van minder misstappen worden beticht. De drie directeuren van Heijmans en de twee van BAM moeten ieder zes maanden zitten, vindt het OM.

Justitie rechtvaardigde de celstraffen mede met het argument dat de bouwbazen niet of nauwelijks hebben meegewerkt aan het onderzoek. „Slechts een zeer beperkt aantal heeft de deur op een heel kleine kier gezet”, constateerde de aanklager. „Het merendeel van de verdachten heeft de feiten niet erkend. Gelet hierop blijft de vraag bestaan of dit gedrag in de toekomst voorgoed is uitgebannen.” De officier vroeg zich af of integer zakendoen inmiddels bij de bouwers tussen de oren zit, of dat zij dit alleen voor de vorm op papier hebben vastgelegd.

Advocaat K. de Vries van de topman van Koop Tjuchem reageerde niet verbaasd op de eisen van justitie. „Als je zo hoog inzet, zo lang onderzoekt en de politieke druk zo hoog is, dan moet het OM wel een hoge straf eisen.” De raadsman hield voor zich hoe zijn cliënt reageerde op de eis van één jaar celstraf.

Volgens de advocaten van KWS zal de rechter rekening moeten houden met de beperkte groep directeuren die justitie heeft aangepakt. De raadsheren stellen dat het OM twaalf bouwbazen heeft vervolgd, terwijl er wellicht 1500 hooggeplaatste werknemers in de sector betrokken waren bij de frauduleuze handelingen.