Het monument bij de Brandenburger Tor bestaat uit een golvend terrein van 2711 betonblokken die de verwarring van de joden symboliseren die slachtoffer werden van het nazi-regime. Vanwege het abstracte karakter van het monument, dat is ontworpen door de Amerikaanse kunstenaar Peter Eisenman, is een ondergrondse tentoonstelling bijgevoegd, die duidelijk maakt wat er in de Tweede Wereldoorlog onder Hitlers leiding met de joden is gebeurd.

Parlementsvoorzitter Wolfgang Thierse noemde het een positief teken dat het verenigde Duitsland dat ontstond aan het einde van de Koude Oorlog nu „zijn geschiedenis onder ogen ziet.” De plaats bij de Brandenburger Tor is de locatie waar ooit Hitlers bunker stond.

Het idee voor een nationaal holocaustgedenkteken is van de auteur Lea Rosh, die de zaak eind jaren ’80 aan het rollen bracht.

Een aantal controverses zorgde ervoor dat het project vertraging opliep. Zo is het antigraffitilaagje op de betonblokken gemaakt door het bedrijf Degussa, dat mede-eigenaar was van de producent van het gifgas waarmee de joden werden vergast. Ook waren er bezwaren dat het monument uitsluitend is gewijd aan de joodse slachtoffers en dat niet-joodse slachtoffers worden genegeerd. Andere kritiek had betrekking op het abstracte karakter van het monument.

Spiegel haakte hierop in door op te merken dat het monument in zekere zin ’incompleet’ is, omdat veel bezoekers de tentoonstellingsruimte niet zullen betreden. Hij noemde het monument eerder een gedenkteken voor de Duitsers dan voor de joden, die de slachtoffers eerder zullen gedenken in de voormalige concentratiekampen, bij de massagraven en op „de vele plaatsen in Duitsland waar synagogen en gemeenschapscentra in vlammen opgingen.”

Volgens Spiegel eert het monument weliswaar de slachtoffers, maar verwijst het niet voldoende naar de daders.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Joschka Fischer, kreeg dinsdag uit handen van Spiegel de Leo Baeck-prijs. Volgens de raad verdient de minister de prijs vanwege zijn verdiensten als bemiddelaar in het Midden-Oostenconflict. Spiegel prees Fischer ook omdat hij de morele verantwoordelijkheid van Duitsland voor de holocaust erkent en benadrukt.