Vijf planeten samen aan avondhemel
Voor het eerst sinds 1774 staan de komende dagen alle zichtbare planeten zo dicht bij elkaar dat ze in Nederland tegelijkertijd te zien zullen zijn. Maandag 13 mei zijn Saturnus, Jupiter, Mars, Venus en Mercurius aan de westelijke avondhemel het best waar te nemen, meldt het Eise Eisinga Planetarium in Franeker.
Om 22.35 uur is het zeldzame verschijnsel die dag op zijn hoogtepunt, aldus een medewerker van het Friese planetarium. Bijzonder is ook dat Mercurius goed te zien zal zijn. Doorgaans is deze lichtzwakke planeet moeilijk waar te nemen. Ook voegt zich 13 mei een klein sikkeltje van de maan bij de planeten.
In grote delen van de wereld zijn de planeten dit weekeinde al samen te zien. Overigens staan de hemellichamen enkel voor het oog bij elkaar in de buurt. In werkelijkheid bewegen ze zich op miljoenen kilometers afstand van elkaar door de ruimte.
Op 8 mei 1774 zorgde deze stand van de planeten voor paniek. De mensen dachten dat ze op elkaar zouden botsen, waardoor de aarde in de zon geslingerd zou worden. Voor de Friese wolkammer Eise Eisinga was de paniek aanleiding om in zijn woonkamer zijn beroemde planetarium te bouwen. Met een mechanisch aangedreven sterrenhemel liet hij zien hoe de planeten bewegen. Daarmee wilde hij de angst voor onbegrepen verschijnselen aan het firmament wegnemen.
In mei 2000 stonden de vijf planeten en de maan ook al vlak bij elkaar, maar dit was vanaf de aarde niet of nauwelijks te zien. De planeten bevonden zich toen ’achter’ de zon. Ook toen zorgden sterrenlezers voor veel onrust.