Theo Kokshoorn (79) uit Rotterdam zoekt langs de Generaal Foulkesweg naar een plekje op de tribune. Nee, meelopen in het defilé met zijn mede-oud-Koreastrijders kan hij niet meer. „Na 100 meter lig ik tegen de vlakte.”

Hij is ervan overtuigd dat dit niet de laatste keer is. De medailles op de borst van Kokshoorn klingelen tegen elkaar. „Wij willen Wageningen houden, het is dé stad van de Bevrijding. Ze willen voortaan op veteranendag een feestje gaan organiseren in de Ahoy. Ik kom uit Rotterdam en weet dat het daar zeer gevaarlijk is met al die allochtonen. Nee, zolang ik kan lopen, blijf ik hier komen.”

Kokshoorn vertolkt de gevoelens van veel veteranen. Waarom moet het aloude defilé (sinds 1955) wijken voor de nieuw ingestelde veteranendag, op 29 juni, de geboortedag van prins Bernhard?

„De politiek heeft besloten”, meent Albert Lok, vice-voorzitter van het Veteranenplatform. Zijn organisatie zamelde eind vorig jaar 23.000 steunbetuigingen in voor het behoud van Wageningen als herdenkingsplaats. Het mocht niet baten. „Het besluit is genomen”, vindt ook premier Balkenende, aanwezig op het 5 Meiplein. „De herinneringen zullen niet wegvallen.”

Maar de veteranen, taai als ze zijn, geven niet op. Zoals de Nederlandse commando’s. Onder het motto ”Wij gaan door waar anderen stoppen” proberen ze Wageningen opnieuw te ’bevrijden’. Olaf de Jongh, VVD-gemeenteraadslid in Wageningen en oud-commando, is een actie gestart om op de „historische plek” ieder jaar op 5 mei te blijven defileren. „We hebben onze groene baret gered, en dit gaan we ook redden.”

En dan is daar uitgerekend de beschermheer van het nieuwe Nationale Comité Veteranendag, de prins van Oranje, om deze dag voor het eerst (en voor het laatst) de parade af te nemen. Ze marcheren aan hem voorbij: de Indië-gangers, de mannen van de Prinses Irenebrigade, Dutchbat 3 in blauwe truien, zingende matrozen, Unifillers met witte anjers in hun groene overalls en marechaussees, prins Pieter-Christiaan voorop.

Wat stijfjes en soms zichtbaar verlegen staat de zojuist tot brigade-generaal gepromoveerde prins op het podium waar zijn roemruchte grootvader zo vaak op karakteristieke wijze de oude makkers en jonge veteranen begroette; met de handen gevouwen in een combinatie van dank en groet en een blik van herkenning en weemoed om wat allemaal samen was doorstaan.

In de Hoogstraat, dé winkelstraat van Wageningen, druipt de emotie ervan af. Bij het passeren van een groep Canadese veteranen komt zelfs rood-wit-blauwe confetti uit een van de ramen. Een stokoude Brit met een wandelstok gaat in zijn eentje al zwaaiend door de straat. Pet af. Het volk vindt het prachtig.

Van de strakke militaire organisatie is deze middag niet veel te merken. De stoet begint te laat en stokt af en toe. Terwijl de veteranen nog over het 5 Meiplein lopen, komen oude en nieuwe vliegtuigen van de luchtmacht laag over de stad.

De herdenking van de Bevrijding begint in de Johannes de Doperkerk. Minister Donner (Justitie) herinnert aan de jonge leeftijd van de bevrijders toen, zestig jaar terug: „Een Amerikaanse schrijver noemde het ooit een kinderkruistocht.”

Hij prijst hen omdat ze bevrijders bleven en geen nieuwe bezetters werden. Hij dankt de mensen van het verzet. Hij memoreert ook degenen die geen verzet pleegden, maar „de moed opbrachten om het dagelijks leven voort te zetten. Ook zij verdienen respect. Want weten wij hoe het is om een bombardement door te maken?”

Donner kan het niet laten de politiek erbij te halen. „De Europese Unie is opgericht om de bevrijding zeker te stellen die zestig jaren geleden begon. Over een maand kunnen we dat bevestigen met de keuze voor het grondwettelijk verdrag.”

De bewindsman haalt de woorden van Goethe aan. „Slechts hij verdient de vrijheid en het leven die ervoor vecht van dag tot dag.”

Voor Hotel De Wereld staat Frits Rietveld. Hij speelt soesafoon bij de Wageningse Harmonie. Voor de „vijftiende of zestiende keer” is hij erbij. „Prachtig toch? Dit is iets dat hier hoort en niet in Den Haag.”