Aan de muur van het stemlokaal hangen uitvergroot de twee stembiljetten waar het allemaal om gaat. Eén voor de verkiezingen van het graafschap, één voor het Lagerhuis. Het nationale stembiljet is wit, het regionale bruin. Maar degenen die ’s nachts na de stembusgang de stemmen tellen, plukken altijd nog vele bruine uit de witte en andersom. Elektronisch stemmen is er nog niet bij.

Voor de nationale verkiezingen heeft het district Faversham & Mid-Kent keus uit vijf kandidaten, die in alfabetische volgorde op het biljet staan. De streek werd de afgelopen periode vertegenwoordigd door de Conservatief Hugh Robertson.

Maar Robertson heeft heftige concurrentie gekregen van de man boven aan de lijst, de Labour-kandidaat dr. Andrew Bradstock. „De Tories wonnen de zetel de vorige keer met een meerderheid van ruim 4000 stemmen. Ik heb steeds gezegd dat het een te winnen zetel was”, stelt Bradstock tevreden vast. Vrijdagmorgen bleek dat Robertson de Lagerhuiszetel opnieuw heeft gewonnen, deze keer met een meerderheid van 8720 stemmen. De kandidaat is gekleed in een antraciet pak met een rode gestippelde das als hij op de verkiezingsdag met zijn assistenten rond de tafel de kansen bespreekt. Het riante woonhuis van een van hen is de laatste weken gebruikt als het zenuwcentrum voor de lokale campagne.

Allemaal verwachten ze een meerderheid voor Blairs partij. Maar ook weten ze dat de strijd niet nationaal wordt gewonnen, maar in de districten zelf. Faversham behoort met een verschil van vierduizend tot Labours prioriteiten. Maar in sommige zetels was het verschil de vorige keer minder dan honderd, en op één plaats zelfs 33. Vooral de Conservatieven hebben hun campagne geheel op deze marginale zetels ingesteld en hopen op deze manier de achterstand van 165 zetels op Labour in te halen.

Bradstock was de afgelopen jaren woordvoerder sociale gerechtigheid van de United Reformed Church. Vanaf maart is hij directeur van de Christian Socialist Movement (CSM) in de Britse Labour-partij, een post die hij zal opgeven als hij toetreedt tot het Lagerhuis. „Ik heb me als christen altijd betrokken gevoeld bij allerlei maatschappelijke onderwerpen. Het socialisme heeft een radicale visie op de gemeenschappen in de samenleving. Dat is ook de kernwaarde van het christendom. Vanouds legden socialisten grote nadruk op de staat, maar dat is nu veranderd.”

Bradstock, die theologie studeerde en later promoveerde in de politicologie, weet dat er vanouds binnen de Labour-partij een antireligieuze stroming is. „Dat is nu veel minder dan vroeger. Onze beweging moet de partij uitdagen om veel vaker de dialoog met kerken aan te gaan. Het is schadelijk als Labour de kerken links laat liggen. Wij proberen daarin een brug te zijn.”

Van beide zijden is er verkeer op die brug, aldus Bradstock. „Bij de verkiezingen in 2001 hebben we woordvoerders van diverse geloofsgemeenschappen bijdragen laten schrijven in een boek over de eerste regeringstermijn van Labour vanaf 1997. Dat werd gepresenteerd op een bijeenkomst waar zelfs Tony Blair aanwezig was, die overigens al jarenlang lid is van onze beweging.”

Deze keer heeft Bradstock het anders aangepakt. „Ik heb via informatie op websites van geloofsgroepen geïnventariseerd wat hun zorgen waren. Veel organisaties geven de leden suggesties voor vragen aan kandidaten. Dat soort informatie heb ik gebundeld en aan onze kandidaten gegeven.”

De Britse kerken zijn meestal sterk betrokken op de politiek, zegt Bradstock. „In Faversham organiseerden ze zelfs een bijeenkomst waar de vijf kandidaten van alle partijen zich konden presenteren. In gesprekken met vertegenwoordigers van kerken gaat het meestal over het armoedevraagstuk, sociale gerechtigheid, abortus en de plaats van het gezin.”

Abortus leek even een verkiezingsthema te worden toen de Conservatieve leider Michael Howard pleitte voor beperking van de termijn. Daarop gaven ook andere politici hun mening en mengde ook de rooms-katholieke aartsbisschop zich in het debat. Daarna is er echter niets meer van gehoord.

Bradstock: „Niemand is natuurlijk vóór abortus. Maar toch pleit ik ervoor dat christenen meer moeite doen om de noodsituatie van vrouwen te peilen.”

Meer moeite heeft de kandidaat ermee als christenen spreken over gezinswaarden, maar zwijgen over sociale gerechtigheid. „In de Bijbel neemt het gezin zoals wij dat kennen een betrekkelijk kleine plaats in. In het Oude Testament zie je zelfs polygamie. Ook Jezus spreekt er nauwelijks over. Terwijl de sociale gerechtigheid een thema is dat door de hele Bijbel heen loopt. Ook bij premier Blair is zijn zorg over armoede en milieu sterk geïnspireerd door zijn christelijke visie. Anderzijds kan ik er overigens in komen dat mensen het jammer vinden dat Labour het getrouwde gezin niet sterker benadrukt.”

Buiten breekt de zon door. Goed weer is vanouds gunstig voor Labour. Bij het stembureau is het een komen en gaan van kiezers. Een oudere man met een grijze baard ziet eigenlijk het nut van de stembusgang niet in. „Maar ja, dit is nu eenmaal het proces. We hebben feitelijk geen regering meer. Alles is overgegeven aan de Europese Unie. Ik heb voor de Conservatieven gestemd. Misschien dat die er nog iets aan doen, maar ik ben bang van niet.”

Een andere man ziet immigratie als het grootste probleem van Zuidoost-Engeland. „We krijgen veel illegalen uit Oost-Europa. Daar moet iets aan gedaan worden.”

Een jonge vrouw in rode trui en blauwe spijkerbroek had graag op de Groenen gestemd. „Maar die hebben hier geen kandidaat. Het gaat mij vooral om het milieu, en daarnaast om onderwijs en gezondheidszorg. In Faversham is er veel asociaal gedrag van jongeren, maar de oplossing daarvan ligt bij het onderwijs.” Ze twijfelt of ze wil zeggen welke partij ze heeft gestemd. „Zie je, ik wilde eigenlijk wel voor de Liberaal-Democraten stemmen, maar de LibDems komen toch niet in de regering, dus dat heeft geen zin. Daarom is het Labour geworden. Zie het als een stem tegen de Conservatieve leider Howard.”

Een van Favershams jonge kiezers kan wel begrijpen dat er over zijn leeftijdgenoten wordt geklaagd. De langharige in het zwart geklede jongeman vindt dat de stad zich te veel richt op ouderen. „Voor de jeugd wordt niets gedaan. Maar die maken vervolgens de bushokjes en telefooncellen kapot die voor ouderen zijn gemaakt. Ik heb LibDem gestemd. Niet dat dat er overigens toe doet, want iedereen hier is Conservatief.”

In zijn gesprekken met de bevolking merkte Bradstock dat de die redelijk tevreden was over het beleid van Labour. „Het gaat goed met de economie en de werkloosheid is laag. Daarnaast heeft de regering veel geïnvesteerd in gezondheidszorg, onderwijs en politie. Je ziet de resultaten daarvan. Heel blij was ik te zien dat ook oude mensen tevreden zijn. Ook voor hen heeft Labour nieuw beleid gemaakt.”

Een van Bradstocks assistenten duwt hem een brief onder ogen. Een vrouw wil weten wat zijn standpunt over de aanval op Irak is. Hij besluit haar direct te bellen om haar misschien over de streep te krijgen. „Ik heb juist gepleit tegen deze oorlog”, verzekert hij de vrouw. Maar het is vergeefse moeite, zo blijkt als hij heeft opgehangen. „Ze heeft LibDem gestemd.”