Die uitspraak staat haaks op de roep die VVD-lijsttrekker Dijkstal zaterdag deed in De Telegraaf om een nieuwe Nederlandse regering een veto uit te laten spreken tegen de EU- uitbreiding in 2004.

Volgens Prodi’s woordvoerder heeft Bolkestein die steun voor de uitbreiding op 22 maart nog publiekelijk herhaald in een toespraak. Overigens zou Bolkestein niet in strijd met de regels van de commissie handelen door toespraken te houden voor de VVD tijdens de verkiezingscampagne.

Prodi’s woordvoerder zegt dat dit officieel geen vorm van deelname aan een campagne is. Bij aantreden van de nieuwe Europese Commissie in 1999 ondertekenden alle commissarissen een verklaring om zich te onthouden van puur politieke nationale activiteiten.

Dijkstal zegt dat uitbreiding de EU veel geld gaat kosten en slecht is voor de positie van de euro. Vooral de toetreding van Polen, met een verarmde plattelandsbevolking, wordt volgens Dijkstal een blok aan het Europese been.

Bolkestein schaart zich daar nu niet achter. Volgens een persoonlijk woordvoerder heeft de Nederlandse eurocommissaris ook onlangs tijdens bezoeken aan kandidaat-landen, waaronder Polen, de geplande toetreding in 2004 van harte ondersteund. Bolkestein zelf is niet beschikbaar voor commentaar.

VVD-europarlamentariër Maaten nam zaterdag een tussenpositie in. Hij zegt dat uitbreiding vanaf 2004 mogelijk is, maar niet met tien hoofdzakelijk Oost-Europese landen tegelijk. Estland en Slovenië zouden echter zo kunnen toetreden, omdat dit nettobetalers aan de EU zullen zijn, meent Maaten.

Overigens lijken ondernemers, traditioneel tot de VVD-achterban behorend, de uitspraak van Dijkstal niet te ondersteunen. Uit een enquête van de Europese Kamers van Koophandel bleek vorige week dat 93 procent van in totaal 2500 ondervraagde ondernemers de uitbreiding van harte te steunen. Zij zien hierin een ongekende verruiming van hun markt.

De Europese werkgeverskoepel Unice kwam maandag met een voorstel voor een meer gefaseerde toetreding, gebaseerd op de werkelijke rijpheid van de verschillende kandidaat-leden. Ondernemersorganisatie VNO-NCW vroeg begin dit jaar om een pas op de plaats voor de uitbreiding.

In 2004 zouden Polen, Hongarije, Tsjechië, Slowakije, Slovenië, Estland, Letland, Litouwen, Malta en Cyprus moeten toetreden tot de Europese Unie. De twee andere kandidaat-leden Roemenië en Bulgarije zijn pas enkele jaren later klaar voor toetreding. Met de dertiende kandidaat-lidstaat Turkije voert de EU nog geen officiële toetredingsonderhandelingen.