De spanningen tussen de twee landen begon toen China Japan onlangs verweet dat het zijn fiat gaf aan een geschiedenisboek waarin oorlogsmidaden begaan tegen Chinezen worden verzwegen.

Elk land heeft de neiging de vaderlandse geschiedenis te verfraaien, zei Machimura, maar de Chinese schoolboeken doen dit in extreme mate. Machimura prees China ook en zei dat de twee landen belangrijk voor elkaar zijn. Machimura’s opmerkingen toonden opnieuw de ambivalente reactie van Japan op de crisis met China. Japan deed pogingen om de woede van de Chinezen te sussen, maar lijkt tegelijk duidelijk te willen maken dat het niet met zich laat sollen.

Een tv-zender in Hongkong meldde dat honderden Chinezen zondag in de zuidelijke stad Zhuhai naar een fabriek van een Japanse eigenaar trokken, maar werden tegengehouden door het Chinese leger. De zender toonde beelden van groepen mensen en politieagenten in antioproeruitrusting. Functionarissen in Zhuhai ontkenden het bericht. De Chinese overheid heeft het volk opgeroepen geen anti-Japanse demonstraties te houden.

Het Japanse geschiedenisboek is slechts een van de oorzaken voor de gespannen verhouding tussen Japan en China. De twee landen hebben het al langer met elkaar aan de stok over Japanse proefboringen in een gasveld in een deel van de Oost-Chinese Zee dat door beide landen wordt opgeëist. Bovendien zit China in z’n maag met de Japanse campagne voor een permanente zetel in de VN-Veiligheidsraad. Toch hebben de landen elkaar hard nodig. Japan is een belangrijke afzetmarkt voor Chinese producten en de Japanse zakenwereld investeert veel in het Chinese bedrijfsleven.

De premiers van beide landen meldden zaterdag nog „een erg goede bespreking” te hebben gehad. De Japanse premier zie dat er geen moment in de geschiedenis was geweest dat de twee landen elkaar zo hard nodig hadden als nu. Hij zei dat na afloop van een ontmoeting achter gesloten deuren in een hotel in de Indonesische hoofdstad Jakarta, waar een Afrikaans-Aziatische top wordt gehouden.