Abortus ondermijnt prinsdom Andorra
Abortus overschaduwt de verkiezingen zondag in het prinsdom Andorra. Dit rooms-katholieke bergstaatje beschouwt zich als het enige staatkundige overblijfsel van Karel de Grote en heeft sinds 1278 twee staatshoofden, de bisschop van Urgell en het staatshoofd van Frankrijk.
De huidige prins-bisschop Joan Enric Vives Sicilia in het nabije Spaanse Urgell wil zijn prinselijke functie opgeven wanneer Andorra een wetsontwerp aanneemt dat abortus mogelijk maakt. De scheidende regeringsleider Marc Forné Molné heeft de oppositie ervan beschuldigd er met het abortusvoorstel enkel op uit te zijn de grondwet te ondermijnen en een republiek te willen forceren. De socialisten (PS) doen volgens hem alles om de politiek te polariseren.
Fornés liberale partij, de PLA, heeft Albert Pintat als kandidaat-regeringsleider. Pintat had vrijdag in het Spaanse dagblad La Vanguardia andere zorgen dan het abortusvoorstel van de PS.
Hij zei de wetgeving in overeenstemming te willen brengen met die van de Europese Unie, maar lidmaatschap ziet hij niet zitten. Andorra is voor lidmaatschap van zo’n grote unie te klein. Andorra ligt onder meer in de EU onder vuur vanwege zijn belastingklimaat - het zou een witwascentrum zijn.
Dat bestrijden de liberale leiders echter. Andorra is schoon en netjes en het bankgeheim is er „eerlijk en doorzichtig” geregeld. Veel beter dan in veel „oneerlijke” grote landen die lid zijn van de EU, aldus Forné. Prostitutie en gokken zijn verboden, alleen het spel bingo wordt in Andorra gedoogd.
De parlementaire democratie is nog piepjong in oud Andorra. De macht van de co-prinsen werd pas twaalf jaar geleden beëindigd met een grondwet voor Andorra. Forné is sinds 1994 regeringsleider geweest en bestuurde Andorra zo tijdens een periode van explosieve groei.
Vooral de banksector en het toerisme pompen geld in het voorheen straatarme Andorra. Driekwart van de mensen werkt inmiddels in de dienstensector, vooral het toerisme. Behalve de circa 3,5 miljoen toeristen die het oord uitgebreid bezoeken, onder andere voor wintersport, komen er jaarlijks nog zeker 8 miljoen mensen even kijken. Dat leidt al jaren tot enorme verkeersopstoppingen.
Forné sprak tien jaar geleden al over een zweeftrein waarmee toeristen zonder hun auto’s door Andorra zouden moeten suizen. Die zou mogelijk vanaf de luchthaven van Urgell, 20 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Andorra la Vella, gaan rijden. Van het project is nog niets terechtgekomen, maar ook Fornés kandidaat-opvolger Pintat meent dat er geen ontkomen meer aan is door de enorme verkeerschaos.
Andorra telt circa 70.000 inwoners, van wie er slechts 25.000 geboren en getogen Andorezen zijn. De meeste buitenlandse ingezetenen zijn Spanjaarden (26.000). Verder zijn er de ”nominale inwoners”, mensen die tegen betaling een soort Andorezen zijn, zolang ze hun financiële basis in Andorra vestigen. Door het grote aantal buitenlanders is naar schatting slechts 20 procent van de bevolking kiesgerechtigd. Zij kiezen morgen de Algemene Raad van 28 zetels; de helft via een proportioneel stelsel en de rest wordt gekozen als afgevaardigden van de zeven parochies (districten) van Andorra. De raad kiest dan een nieuwe regeringsleider, in het Catalaans de ”cap de Govern”.