OVERLEVINGSKANS – De kans dat een patiënt overleeft is erg klein. Er is geen duidelijke behandeling tegen de ziekte. Meestal sterven patiënten binnen anderhalf jaar.VARIANT – De aandoening vCJD verschilt qua symptomen enigszins van de traditionele versie van de ziekte van Creutzfeldt Jacob en wordt daarom aangeduid als vCJD. De ziekte treedt ook op jongere leeftijd op dan de traditionele aandoening, meestal bij mensen die rond de dertig jaar oud zijn. Ze is moeilijk te herkennen. In het begin heeft de patiënt last van psychische problemen zoals angsten en hallucinaties. Daarna treden neurologische verschijnselen op zoals bewegings en evenwichtsstoornissen. Uiteindelijk wordt de patiënt dement. Bij deze variant duurt het doorgaans twee jaar voordat de diagnose kan worden gesteld. Dit kan nadat op hersenfoto’s duidelijke afwijkingen te zien zijn. Zolang die afwijkingen niet zijn waar te nemen, denken artsen vaak aan psychiatrische problemen.

BEHANDELING – Er is weinig tegen de ziekte te doen. De patiënt ervaart zware pijnen door aantasting van het zenuwstelsel. Artsen doen vooral aan pijnbestrijding.

OORZAAK – Mensen kunnen Creutzfeldt Jakob oplopen door transplantaties van zenuwweefsel, door gebruik van besmet instrumentarium bij neurochirurgische operaties, of door het eten van besmet vlees, bijvoorbeeld vlees dat uit Groot Brittannië is geïmporteerd.

VASTSTELLEN ZIEKTE – Sinds de ziekte zich enkele jaren geleden vooral in Groot Brittannië openbaarde, gelden in Nederland strenge veiligheidseisen om de ziekte te voorkomen. Patiënten kunnen echter ziek worden van vlees dat ze bijvoorbeeld twintig jaar geleden hebben gegeten. De kans op besmetting wordt in het geval van deze patiënt klein geacht. Deskundigen doen hier nog onderzoek naar.

STERFTECIJFER – De ziekte heeft zich geopenbaard in Groot Brittannië, Ierland, Frankrijk, Italië, Japan, Canada en de Verenigde Staten. In totaal zijn er 170 patiënten (geweest). Van hen kwamen 150 personen uit Groot Brittannië.

HERSENZIEKTE – De ziekte van Creutzfeldt Jakob hoort thuis in de groep van sponsvormige hersenziekten, die ook wel prionziekten worden genoemd. Rond 1920 werden door de neurologen Creutzfeldt en Jakob de eerste patiënten beschreven. Na het overlijden van deze patiënten viel bij microscopisch onderzoek van de hersenen op dat een deel van de hersencellen was verdwenen en vervangen door littekenweefsel en microscopische gaten, waardoor de hersenen op een spons leken.

DIEREN – Ook bij dieren zijn sponsvormige hersenziekten bekend. Bij schapen wordt sinds de achttiende eeuw de ziekte scrapie gezien. In een aantal landen komt scrapie geregeld voor, ook in Nederland. De dieren hebben ernstige jeuk en schuren de wol van hun vacht af. Ze krijgen loopstoornissen en gaan uiteindelijk dood.

GEKKEKOEIENZIEKTE – Pas in 1986 werd bse of de gekkekoeienziekte herkend. In Groot Brittannië werden 180.000 koeien vanwege bse afgemaakt en vernietigd. In Nederland zijn tot nu toe 77 runderen gevonden die aan deze ziekte leden en vernietigd. De bse epidemie in Groot Brittannië is veroorzaakt door een veranderde productie van het veevoeder. In de jaren ’80 werden de kadavers van schapen en runderen die in het veevoer werden verwerkt verhit bij minder hoge temperaturen. Hierdoor werden verkeerd gevormde prionen niet onschadelijk gemaakt en werd bse verspreid.

PRIONEN – Aangenomen wordt dat de zogenoemde prionen (eiwitten in de hersenen) de infectie veroorzaken. Het idee van besmetting door eiwitten is in de geneeskunde echter nieuw en wordt nog niet door iedereen als de juiste verklaring beschouwd.

Besmettelijkheid van prionen is anders dan de bekende besmetting door bacteriën of virussen. In het laboratorium kunnen alle prionziekten worden overgedragen.