b>WASHINGTON (ANP/RTR) – De man die van de regering–Bush alle inlichtingendiensten van de Verenigde Staten moet gaan hervormen en coördineren, John Negroponte, heeft dinsdag senaatsleden een betere geheime dienst beloofd. Negroponte zei op de hoorzittingen waar senaatsleden de kandidaat aan de tand voelen dat hij de diensten wil hervormen zodat ze geen blunders meer maken. Tal van critici verwijten de Amerikaanse inlichtingendiensten grove nalatigheid rond de spectaculaire terroristische aanslagen in het noordoosten van de VS in september 2001. Voorts bevestigden diensten dat Irak massavernietigingswapens verborg ofschoon dat op niets gebaseerd bleek. Kennelijk werden inlichtingen gefabriceerd om de regering–Bush, die Irak wilde aanvallen, van dienst te zijn. Negroponte beloofde dat de politieke besluitvormers voortaan met de waarheid zullen worden geconfronteerd.

Dat is de opzet voor een nieuwe Directeur Nationale Inlichtingen komen die vijftien diensten stroomlijnt. De nieuwe directeur heeft weliswaar minder bevoegdheden dan aanvankelijk de bedoeling was door verzet van het Pentagon, maar hij wordt ook als speciaal veiligheidsadviseur van de president een sleutelpost in het nationale veiligheidscircuit in Washington.

Negroponte sprak tegen de senaatsleden van de commissie inlichtingendiensten ook over de blunders in Irak waarmee hij onder meer doelde op de mishandeling en martelingen van gevangenen. Negroponte, korte tijd ambassadeur van de VS in Irak na de val van Saddam Hussein, zei dat hij foltering door inlichtingendiensten volstrekt uitsluit.

De kandidaat–directeur kreeg kritiek over zijn rol in Centraal–Amerika begin jaren tachtig. Hij speelde een zeer dubieuze rol als ambassadeur in Honduras (1981–1985). Negroponte bezwoer echter dat hij zich altijd aan de wet heeft gehouden en dat verlangt hij van spionnen ook.

Maar senator Wyden zei dat Negroponte de feiten verhult. En van de nieuwe chef inlichtingen wordt verwacht dat hij de echte feiten voorlegt aan de president.

De diplomaat Negroponte werd in 1981 door president Reagan benoemd tot ambassadeur in Honduras. Het Amerikaanse Congres staakte de hulp van Washington aan rechtse guerrilleros, de contra’s. Die bestreden het extreemlinkse, ’sandinistische’ regime in Nicaragua.

Reagan omzeilde het verbod van het Congres door heimelijk de regering en het leger van Honduras te betalen en zo via hen de contras te blijven steunen. Negroponte was de spil van deze operatie in de Hondurese hoofdstad Tegucigalpa. Hij liet naar het zich laat aanzien om politieke redenen na het ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington in te lichten over mensenrechtenschendingen in Honduras. Een rapport van de CIA berichtte daar toen wel over.

Maar Negroponte zei in 2001 nog tegen Congresleden toen hij VN–ambassadeur ging worden dat er destijds geen mensenrechtenschendingen met steun van de Hondurese regering werden gepleegd en dat er geen doodseskaders waren.