Als pragmaticus en realist benadrukte hij steeds dat hij geen onafhankelijk Koerdistan wilde, maar een autonoom Koerdistan binnen de federatie Irak. Nadat de voormalige Iraakse president Saddam Hussein in 2003 was verdreven, trad Talabani toe tot de door Washington ingestelde Iraakse regeringsraad, waarvan hij roulerend voorzitter was.

Ook zijn politieke rivaal, Massud Barzani, zat in deze regeringsraad. Dat deze twee samen in de raad zaten, was te danken aan de Verenigde Staten. Die wisten in 2000 een einde te maken aan de soms bloedige machtsstrijd tussen de Patriottische Unie van Koerdistan (PUK) van Talabani en de Democratische Partij van Koerdistan (KDP). Nadat het Iraakse leger na de Golfoorlog van 1991 uit Noord-Irak verdreven was en het Koerdische gebied in feite autonoom was, bestreden de twee groepen elkaar in plaats van het land op te bouwen.

Jalal Talabani werd in 1933 in het Noord-Iraakse dorpje Kelkan geboren. Later verhuisde hij naar Kirkuk. Hij studeerde een aantal jaren rechten en werd politiek actief. Hij kon zijn studie niet afmaken omdat hij gezocht werd door de Iraakse geheime politie wegens zijn politieke activiteiten. In 1947 werd hij lid van de KDP, die toen nog onder leiding stond van de legendarische Mustafa Barzani, de vader van Massud.

Binnen de partij werkte Talabani zich langzaam omhoog. In 1961 werd hij hoofd van het militaire bureau van de partij. In deze functie bezocht hij een groot aantal westerse landen om aandacht te vragen voor het onafhankelijkheidsstreven van de Koerden. Een volk met een eigen Indo-Germaanse taal en een millennia oude geschiedenis die teruggaat tot de zevende eeuw voor de christelijke jaartelling.

In de jaren zeventig kreeg de KDP in haar strijd tegen de Iraakse regering steun van de VS en Iran. Nadat Bagdad en Teheran in 1975 een akkoord hadden getekend, droogde de wapenhulp vanuit Iran echter op en werd het legertje van Barzani verpletterend verslagen. Barzani wist te ontsnappen en vluchtte naar Iran en vervolgens de VS, waar hij in 1979 overleed.

De ernstig verzwakte KDP viel na Mustafa Barzani’s vertrek uiteen, waarna Talabani zijn eigen partij oprichtte, de PUK. In tegenstelling tot de KDP, die vooral was gebaseerd op loyaliteit aan de eigen stam, was de PUK een algemene organisatie waartoe vooral stedelingen en intellectuelen zich voelden aangetrokken. Talabani wilde een autonoom en welvarend Koerdistan opbouwen volgens democratische principes.

Nadat de Iraakse troepen na de Golfoorlog in 1991 uit Noord-Irak waren verdreven en de Amerikanen en Britten er een ”no-fly-zone” hadden ingesteld, waren de Koerden in feite autonoom. In de jaren daarna kwam het geregeld tot gevechten tussen aanhangers van Talabani en Massud Barzani. In plaats van de handen aan de ploeg te slaan om gezamenlijk het land op te bouwen, bestreden de twee groeperingen elkaar te vuur en te zwaard. Ze vochten onder meer over territorium en over inkomsten uit belastingen.

Barzani schrok er hierbij zelfs niet voor terug de hulp in te roepen van Saddam Hussein, die in de jaren tachtig meer dan 100.000 Koerden heeft vermoord en duizenden dorpjes met de grond gelijk heeft gemaakt. Bij de interne Koerdische twist kwamen nog eens vele tientallen peshmerga’s om.

In 2002 raakte de PUK in gevecht met de radicale moslimbeweging Ansar al-Islam van Mullah Krekar, die nog in Nederland heeft vastgezeten op verdenking van drugssmokkel. De Ansar al-Islam wilde in de bergen van Noord-Irak een islamitische staat stichten had banden met de terreurorganisatie al-Qaida. De afgelopen jaren is Talabani’s partij uitgegroeid tot de belangrijkste vertegenwoordiger van het Koerdische volk in de in 2003 door Washington ingestelde Iraakse regeringsraad.