Iraaks parlement kiest president en premier
De Iraakse Nationale Assemblee kiest woensdag een nieuwe president en een nieuwe premier. De enige kandidaat voor het hoogste ambt is de Koerd Jalal Talabani. De sjiiet Ibrahim al–Jaafari wordt naar verwachting regeringsleider. De beoogde nieuwe vice–presidenten zijn de vertrekkende president, de soenniet Ghazi al–Yawar en de huidige sjiitische minister van Financiën Adel Abdul Mahdi. Hieronder volgen korte portretten van de twee belangrijkste spelers.
Jalal Talabani
Het leven van Jalal Talabani stond geheel in het teken van de strijd voor autonomie voor de Iraakse Koerden. Decennialang was hij een van de twee belangrijkste leiders van de Koerden die naar autonomie streefden in het bergachtige noorden van Irak.
Als pragmaticus en realist benadrukte hij steeds dat hij geen onafhankelijk Koerdistan wilde, maar een autonoom Koerdistan binnen de federatie Irak. Nadat de voormalige Iraakse president Saddam Hussein in 2003 was verdreven, trad Talabani toe tot de door Washington ingestelde Iraakse regeringsraad, waarvan hij roulerend voorzitter was.
Ook zijn politieke rivaal, Massoud Barzani, zat in deze regeringsraad. Dat deze twee samen in de raad zaten, was te danken aan de Verenigde Staten. Die wisten in 2000 een einde te maken aan de soms bloedige machtsstrijd tussen de Patriottische Unie van Koerdistan (PUK) van Talabani en de Democratische Partij van Koerdistan (KDP).
De afgelopen jaren is Talabani’s partij uitgegroeid tot de belangrijkste vertegenwoordiger van het Koerdische volk in de Iraakse politiek. Na de verkiezingen in januari eiste de PUK dan ook al snel het presidentschap op voor Talabani.
Ibrahim Al-Jaafari
Ibrahim al–Jaafari komt gematigd en pragmatisch over. Hij spreekt zacht en is niet bijzonder charismatisch. Hij kan echter keihard onderhandelen. Mede dankzij die onverzettelijke houding is de sjiitiische politicus de beoogde nieuwe premier van Irak.
De Verenigde Iraakse Alliantie (VIA), het blok waarin de grootste sjiitische partijen zich hebben verenigd, nomineerde al–Jaafari eind februari voor het premierschap. Dat gebeurde, nadat de ex–favoriet van het Pentagon, Ahmed Chalabi, zijn kandidatuur had teruggetrokken.
Al–Jaafari heeft geknokt om de post te bemachtigen. Zijn Islamitische Dawa Partij en de Opperste Raad voor de Islamitische Revolutie in Irak (Sciri) zijn de belangrijkste partijen binnen de VIA. De Sciri gaf de claim op het premierschap al snel op, maar Chalabi bleef vasthoudend ondanks zijn niet bijzonder sterke positie binnen de sjiitische alliantie.
Als tegenprestatie mag de Sciri vermoedelijk de minister van Binnenlandse Zaken leveren en mogelijk ook die van Defensie. Ook Chalabi en zijn vrienden zullen met voorname posten tevreden moeten worden gesteld.
Al–Jaafari heeft herhaaldelijk laten weten dat de positie van de minderheden in Irak moet worden beschermd. Hij vindt echter ook dat de islam de leidraad moet zijn voor de wetgeving in het nieuwe Irak.