Dat een jong en fris bedrijf werkt aan een toestel dat op batterijen kan vliegen is al mooi. Dat Elysian Aircraft ook nog is gevestigd in een vleugel van het gebouw van de Fokker Services Group maakt het nog net iets mooier.

En als het aan CEO en medeoprichter Daniel Rosen Jacobson ligt, is dit pas het begin van het avontuur. De Nederlandse start-up (25 medewerkers) heeft de voorbereidingen afgerond en werkt nu met volle kracht aan het prototype van de E9X. Dit volledig elektrische vliegtuig moet met negentig passagiers aan boord 800 kilometer ver kunnen komen.

Dat klinkt als de droom van een luchtfietser met het hoofd in de wolken, maar dat is het niet, vertelt Jacobson. „Over elektrisch vliegen werd altijd gezegd: Je komt nooit verder dan 100 kilometer. Maar daarmee gingen ze uit van bestaande, efficiënte vliegtuigen. Wij hebben het omgedraaid en kwamen uit op eigenlijk een heel inefficiënt vliegtuig.”

Voor de basis van de Elysian E9X gingen de ingenieurs namelijk uit van een oudere, brandstofinefficiënte generatie vliegtuigen die was ontworpen voor lange afstanden. Die kisten moesten veel kerosine kunnen meenemen, zeker in verhouding tot hun totale gewicht.

Dat diende als inspiratie voor het elektrisch vliegtuigontwerp van Elysian. Onder meer door de batterijen in de vleugel te plaatsen en door het gebruik van acht relatief kleine propellers moet de E9X efficiënt kunnen vliegen.

Elysian wil in 2030 het prototype van het toestel klaar hebben. In 2033 moet het vliegtuig productierijp zijn.

Niet sceptisch

Niemand bij Elysian twijfelt eraan dat 800 kilometer elektrisch vliegen met zo veel passagiers tussen nu en acht jaar gaat lukken. Ervan uitgaande, uiteraard, dat de batterijtechnologie tijdens het ontwikkelen van het toestel verder voortschrijdt. Jacobson: „Maar zelfs als we het zouden moeten doen met de huidige batterijtechnologie halen we nog de 500 kilometer. Prominente luchtvaartexperts zijn ook niet sceptisch. Ons grootste vraagteken is: hoe reageert de industrie? Kan een start-up een vliegtuigprogramma uitrollen?”

Dat is wat luchtvaartexpert Joris Melkert betreft dan ook de hamvraag als het gaat over de plannen van Elysian Aircraft. „Gaat dit toestel ooit gebouwd worden?”

Ze zijn, stelt hij, een serieuze speler. „Technisch hebben ze hun huiswerk goed gedaan. Tactisch eigenlijk ook, omdat ze er met hun toestel, wat vliegafstand betreft, als het ware tussenin zijn gaan zitten. Je komt niet met 300 passagiers op batterijen de oceaan over en 68 kilometer afleggen met een paar passagiers zet ook geen zoden aan de dijk.”

Maar om hun toestel in massaproductie te nemen, heb je niet alleen miljarden nodig, maar ook fabrikanten. „En behalve Airbus hebben we die in Europa bijna niet.”

Zetje

Een extra zetje in de rug kreeg het Elysianteam in februari, toen onderzoeksbureau CE Delft (in opdracht van Elysian Aircraft, overigens) met nieuw onderzoek aantoonde dat batterij-elektrisch vliegen „de beste oplossing is voor regionale luchtvaart tot 1000 kilometer”.

Vluchten met afstanden tot 1000 kilometer zijn goed voor de helft van alle vluchten en nemen een vijfde van de luchtvaartgerelateerde CO₂-uitstoot voor hun rekening. De onderzoekers vergeleken batterij-elektrisch vliegen met vliegen op kerosine, waterstof, biobrandstof (bioSaf) en synthetische brandstof (eSaf).

CE Delft analyseerde het hele pakket waar het gaat om de effecten op het klimaat: van de levenscyclus van de vergeleken soorten vliegtuigen tot de infrastructuur, de vliegtuigproductie en de brandstofproductie. Conclusie: elektrisch vliegen op batterijen zal tegen 2035 de laagste klimaatimpact hebben.

Jacobson: „Maar voor ons was de echte eyeopener dat we per passagier zo concurrerend zijn als het om emissie gaat. Bij een volledig groen elektriciteitsnetwerk is de klimaatimpact van batterij-elektrisch vliegen vergelijkbaar met een elektrische auto met vier personen of reizen per trein.”

Scenario

Maar het is voorlopig nog niet zover. In het snelste scenario komt burgerluchtvaart op stroom (of andere uitstootvrije vormen van vliegen) pas over een jaar of twintig enigszins op gang. Het duurt immers een poos eer fabrikanten elektrische toestellen massaal kunnen bouwen. Bovendien kunnen luchtvaartmaatschappijen niet in een oogwenk hun vloot vervangen.

Als je binnen Europa ergens per trein kunt komen, omdat het spoor er immers al ligt, verdient een rit over de rails daarom nu nog de voorkeur boven vliegen, vervolgt Jacobson. Maar op de lange termijn zal dat andersom zijn, verwacht het zakelijk brein van Elysian.

Hij betwijfelt of investeren in een omvangrijk internationaal spoornetwerk wel zo goed is voor de planeet. „Voor vliegen hoef je geen rails aan te leggen en nieuwe stations te bouwen. Bovendien doe je met treinverbindingen een fors beroep op het landgebruik.”

Elysian Aircraft kan het uiteraard niet helemaal alleen af. Het bedrijf (volledig privaat gefinancierd door investeringsmaatschappij Panta Holdings en de Franse investeringsmaatschappij Caravelle) zit niet voor niets in de Fokkervleugel in Hoofddorp. Jacobson: „Zonder de kennis en ervaring van Fokker Service Group kunnen we weinig beginnen. We zijn blij dat we goede buren hebben met veel luchtvaartkennis.”

Concurrentie heeft Elysian Aircraft niet in Nederland. Er zijn wel bedrijven die werken aan elektrisch vliegen met waterstof, hernieuwbare energiebronnen of hybride technieken, zoals Conscious Aerospace of Fokker Next Gen. Jacobson: „Met ons toestel voor negentig passagiers zijn wij uniek.”