Geen betrokkenheid Annan bij Irak–schandaal
Er is geen bewijs dat VN–baas Kofi Annan persoonlijk betrokken was bij het olie–voor–voedselschandaal in Irak. Dat concluderen onafhankelijke onderzoekers in een rapport naar mogelijke belangenverstrengeling tussen Annan en diens zoon Kojo dat dinsdag openbaar is gemaakt.
Wel bekritiseren zij Annan omdat de secretaris–generaal van de Verenigde Staten onvoldoende onderzoek deed naar de mogelijkheid van een belangenconflict met Kojo. Die werkte aan het einde van de jaren ’90 voor Cotecna, een Zwitsers bedrijf dat toen in het kader van het Iraakse olie–voor–voedselprogramma van de Verenigde Naties een miljoenencontract binnensleepte.
Annan stelde in een reactie dat het rapport hem van alle blaam heeft gezuiverd, „zoals ik altijd al heb gehoopt en waarin ik vast heb geloofd". Het rapport stelt echter dat Annan wel onderzoek deed naar het toegewezen contact, maar dat dit „ontoereikend" was. Annan had de kwestie moeten doorverwijzen naar het Bureau voor Intern Toezicht, dat de zaak onafhankelijk had kunnen bekijken. Als dat was gebeurd, was het project vermoedelijk niet aan Cotecna toegewezen, aldus de onderzoekers.
Ook wijzen zij erop dat een medewerker van Annan, toen het onderzoek begon, vele documenten heeft vernietigd. Deze gegevens bevatten mogelijk belangrijke informatie over het schandaal.
Ook over Kojo is de commissie kritisch. De jonge Annan bedroog zijn vader doelbewust over zijn voortgaande financiële relatie met Cotecna. Over diens handelen en integriteit blijven „belangrijke vragen" overeind, aldus het rapport.
Met het olie–voor–voedselprogramma mocht Irak van december 1996 tot november 2003 uit de opbrengst van de export van olie voedsel en medicijnen voor de Iraakse bevolking aanschaffen. Het bewind van Saddam Hussein stak echter voor miljarden in eigen zak. Ook buitenlandse functionarissen, onder wie VN–medewerkers, zouden steekpenningen hebben ontvangen.
Het rapport, opgesteld door een commissie onder leiding van de Amerikaan Paul Volcker, is het tweede van drie. In een eerste verslag concludeerde de voormalige directeur van de Amerikaanse centrale bank al dat hoge VN–functionarissen betrokken waren bij de fraude. Een laatste rapport verschijnt later dit jaar.
Sommige leden van het Amerikaanse Congres hebben er de afgelopen maanden op aangedrongen dat Annan als gevolg van het schandaal moet opstappen. Dat dit zal gebeuren, lijkt echter onwaarschijnlijk, want geen van de 191 VN–landen heeft daarop aangedrongen. Ook het Witte Huis liet dinsdag in een reactie weten dat het met Annan zal blijven samenwerken.
