De verkiezingen in Australië worden volgens prognoses een nek-aan-nekrace. Het gevecht gaat tussen de huidige regering-Howard, de conservatieve regeringscoalitie van de Liberalen en de Nationale Partij, en de Australian Labor Party (ALP) van Kim Beazley.

De 12,6 miljoen kiesgerechtigden in Australië zijn volgens een kieswet uit 1924 verplicht hun stem uit te brengen. Wie niet komt opdagen en daarvoor geen goede reden heeft, loopt kans op een boete van 60 gulden. Ook de 65.000 kiesgerechtigden die in het buitenland wonen, vallen onder deze wet.

Volgens een bij vorige verkiezingen zeer accurate opiniepeiling onder de bezoekers van de Australische koffiehuisketen Miss Maud zal de conservatieve regeringscoalitie van premier John Howard vandaag een kleine overwinning behalen bij de parlementsverkiezingen.

De afgelopen veertien dagen brachten ruim 45.000 bezoekers van Miss Maud met een koffieboon een stem uit op de partij waar ze bij de verkiezingen op zouden stemmen. Bij voorgaande verkiezingen is de methode zeer precies gebleken, waarschijnlijk mede door het grote aantal deelnemers.

Volgens Miss Maud zal de regeringscoalitie van de Liberal Party van Howard en de National Party 38,6 procent van de stemmen halen, tegen 37,6 procent voor de Labor Party van Kim Beazley. De voorspelling sluit nauw aan bij de uitkomsten van echte opinieonderzoeken.

Bij de vorige parlementsverkiezingen in 1998 voorspelde Miss Maud dat premier Howards coalitie 39,9 procent van de stemmen zou krijgen – en dat werd uiteindelijk 39,13 procent. Volgens accountantsbedrijf PricewaterhouseCoopers, dat de bonen telde, was de voorspelling van Miss Maud accurater dan alle officiële peilingen.

Als het aan Labor ligt, biedt Australië de aboriginals excuses aan voor het afnemen van hun land en eeuwenlange slechte behandeling door de overheid, wordt de Britse koningin Elizabeth aan de kant gezet als staatshoofd en zal het buitenlandse beleid meer gericht worden op de Aziatische buurlanden. De conservatieven staan daar lijnrecht tegenover. Excuses aan de Aboriginals zijn door de regeringscoalitie van Howards Liberal Party en de National Party van de hand gewezen, van het opzijschuiven van Elizabeth willen ze niets weten en onder de conservatieven zullen de VS en Groot-Brittannië de ijkpunten voor het buitenlandse beleid blijven. Over één onderwerp zijn de partijen het wel eens: het asielbeleid zal keihard blijven.

Redelijke successen
Geen van beide partijen kan het zich electoraal veroorloven daarvan af te wijken. De linkse elementen in het verkiezingsprogramma van Labor –meer geld voor onderwijs, volksgezondheid en werkgelegenheid– lijken niet erg hoog op de agenda van de Australische kiezer te staan. De verkiezingen gaan ook niet over het beleid van de regering-Howard. De regering boekte de afgelopen vijf jaar een paar redelijke successen, bijvoorbeeld de sterke verlaging van de staatsschuld en een geslaagd werkgelegenheidsbeleid.

En hoewel de partijen elkaar hevig bestoken, vinden ze elkaar in het grootste en belangrijkste onderwerp op de politieke agenda; het vluchtelingenbeleid. Zowel premier John Howard als oppositieleider Kim Beazley van de ALP weigert ook in de toekomst de toegang aan vluchtelingenboten.

Mede door de aanstaande stembusgang en het recentelijk verdrinken van ruim 350 bootvluchtelingen op weg naar Australië, houdt het onderwerp de Australische burgers en media volop bezig. Vooral de beeldvorming van Australië door de internationale gemeenschap zit de doorsnee Australiër dwars.

„Het drama met het Noorse schip de Tampa voor de kust van Christmaseiland heeft onze reputatie weinig goedgedaan, maar we zijn geen racisten”, aldus de 27-jarige Mike McKenna. De verzekeringsadviseur uit Melbourne denkt dat de regering de juiste keuze maakte door de Tampa toegang te weigeren tot Australië. „Als we één vluchtelingenboot toelaten, maken straks honderden gammele boten de oversteek van Indonesië, met alle gevaren van dien”, aldus McKenna. „De vluchtelingen zijn welkom, maar op de legale manier, niet op boten van mensensmokkelaars.”

McKenna staat niet alleen in zijn opvatting. Het merendeel van de Australiërs denkt er zo over. Toch schaamt een groot aantal Australiërs zich ook voor het optreden van de regering. Een van hen is vluchtelingenadvocate Glen Healy Hood. Zij is voorstander van een opendeurbeleid voor vluchtelingen. „Australië is zo groot, we hebben ruimte genoeg. De vluchtelingen zijn wanhopig, anders stappen ze niet op de boten. Ze willen graag hier komen, dus hoe durft de Australische regering ze af te wijzen.”

Andrew Bolt, columnist van de Herald Sun is het niet met haar eens. Hij vindt haar opvatting naïef. „Als we de boten toelaten, stimuleren we de vluchtelingen tot het maken van die vreselijke overtocht. Dan zeggen we haast: Als het jullie lukt de overtocht te overleven, dan mogen jullie blijven. Ze zijn welkom, maar op de juiste manier.”

Uitbuiting
De gepensioneerde Australische federale rechter en mensenrechtenactivist Marcus Einfeld beschuldigt zowel de regering-Howard als de oppositionele Labor Party van uitbuiting van het vluchtelingenvraagstuk in hun verkiezingscampagnes. Hij vindt dat Australië de opname van vluchtelingen ten minste moet verdubbelen. „Ik ben altijd trots op mijn land geweest, maar nu schaam ik mij diep. Zelfs de president van Pakistan leest ons de les. Zijn land telt momenteel 2,5 miljoen vluchtelingen en wij weigeren de toegang aan een paar honderd.”

Gisteren nog plaatste de Liberal Party van premier Howard een groot aantal krantenadvertenties met een citaat uit de verkiezingscampagne: „Wij beslissen wie dit land in komt en onder welke voorwaarden.”