Daarmee komt het bij het ICC tot de eerste openlijke botsing tussen de twee grote strafrechtelijke systemen in de wereld, de ”common law” van de Angelsaksische landen en de ”civil law” van de continentaal-Europese traditie. Die botsing tussen twee culturen veroorzaakt ook al ruim tien jaar problemen bij het Joegoslavië-tribunaal, het eerste internationale hof voor strafprocessen sinds ”Neurenberg” en ”Tokio”.

In de wereld van ”common law” genieten de aanklagers een grote mate van onafhankelijkheid bij hun vooronderzoek; in de landen met civil law heeft een onderzoeksrechter of rechter-commissaris een stevige vinger in de pap. Voorzitter van de Kamer van Vooronderzoek nr. 1 is de Franse rechter Claude Jorda, een voormalige president van het Joegoslavië-tribunaal. Hij wil met de aanklagers spreken over de bescherming van getuigen en bewijsmateriaal aangaande Congo. Moreno Ocampo, die in deze een common law-standpunt inneemt, wil niets weten van rechterlijke bemoeienis in dit vroege stadium van het onderzoek. Het ICC heeft nog niemand aangeklaagd.

Volgens Moreno kan naar buiten toe de indruk ontstaan dat de rechters niet onpartijdig zijn, als zij zich in dit stadium al in vergaande mate met de zaak bemoeien. Hierover is al sinds oktober 2004 geharrewar gaande tussen aanklagers en rechters, zo blijkt uit een uiteenzetting die Moreno aan de rechters heeft gestuurd.

Jorda heeft ICC-griffier Cathala op 9 maart gevraagd dat document over de interne competentiestrijd uit het openbare domein te verwijderen. De uitgebreide documentatie van de twist stond echter gisteren nog gewoon op de website van het strafhof.

De historische eerste inhoudelijke zitting van het strafhof zou vandaag achter gesloten deuren worden gehouden. Het ICC bestaat formeel sinds 1 juli 2002. Tot nu toe waren er slechts ceremonieën waarbij de belangrijkste ambtsdragers werden geïnstalleerd. Zo legden de rechters op 11 maart 2003 tijdens de Inaugurele Zitting van het ICC in de Ridderzaal een plechtige belofte af. VN-secretaris-generaal Kofi Annan en koningin Beatrix woonden de ceremonie bij. Op 16 juni 2003 legde Moreno Ocampo zijn plechtige belofte af in het Vredespaleis, waar het Internationaal Gerechtshof de Grote Rechtszaal beschikbaar had gesteld.

Het ICC is het eerste permanente internationale hof voor de berechting van verdachten van oorlogsmisdaden, genocide (volkenmoord) en misdaden tegen de mensheid. Het strafhof zetelt vooralsnog in een provisorisch onderkomen in het Haagse industriegebied Binckhorst vlak bij Voorburg.