De twee belangrijkste Russische defensiebedrijven zagen vorig jaar hun omzet met 40 procent stijgen tot 25,5 miljard dollar. Dit meldde het Stockholm International Peace Research Institute (Sipri) maandag in zijn jaarlijkse rapport over de wereldwijde defensie-industrie.

Volgens Sipri-onderzoeker Nan Tian wist de Russische defensie-industrie niet alleen de productie van wapens en voertuigen op te voeren, maar ook te moderniseren. „Vooral gevechtsvliegtuigen, helikopters, drones, tanks, munitie en raketten zijn in grotere hoeveelheden geproduceerd voor de Russische behoefte op het slagveld in Oekraïne”, zegt de onderzoeker op de Sipri-website.

Rostec is het grootste defensiebedrijf in Rusland en volledig in handen van de Russische staat. Dit bedrijf wist vorig jaar de omzet met 49 procent te vergroten. Nan Tian maakt wel een voorbehoud, omdat officiële cijfers aangaande de defensie-industrie in Rusland niet bekend worden gemaakt en de cijfers die er zijn niet helemaal vertrouwd kunnen worden. Wel is bekend dat de Russische economie in het teken staat van het produceren van wapens – en prima een oorlogseconomie kan worden genoemd.

Schamele groei

In absolute cijfers produceert de Amerikaanse defensie-industrie veel meer wapens. De 41 Amerikaanse bedrijven in de top 100 grootste defensiebedrijven ter wereld hadden vorig jaar een omzet van 317 miljard dollar. Toch, in percentages gemeten, was dat een schamele groei van slechts 2,5 procent ten opzichte van 2022, terwijl juist wereldwijd de defensie-uitgaven stijgen.

Voor Europa noteerde de denktank met een gezamenlijke omzet van 133 miljard omzet slechts een groei van 0,2 procent, „de kleinste stijging in welke wereldregio dan ook”, aldus de denktank.

„Europese groei defensie-industrie van 0,2 procent is de kleinste stijging in welke wereldregio dan ook” - Nan Tian, Sipri-onderzoeker

De oorlog in Oekraïne die februari 2022 door Rusland werd begonnen, is een uitputtingsslag gebleken die enorm veel mensenlevens vergt én enorme aantallen aan tanks, raketten, vliegtuigen, kanonnen, schepen, grote hoeveelheden munitie en andere zaken. Bovendien is er een grote behoefte aan gevechtsdrones die in grote aantallen door beide zijden worden ingezet. Zonder voldoende aanvoer van mensen en materieel stokt het offensief (Rusland) of verzwakt de defensie (Oekraïne).

Toch zijn de Russische cijfers opmerkelijk. Ze zorgen in menig westerse hoofdstad voor hoofdbrekens – én vraagtekens. Want de Russische economie kampt met een hoge inflatie en een zwakke roebel. Het land zou veel last hebben van de zware sanctiepakketten die de westerse landen sinds het begin van de oorlog tegen Rusland hebben doorgevoerd. De Russische centrale bank heeft de rente inmiddels verhoogd naar 21 procent om de inflatie te beteugelen, doorgaans is zo’n hoge rente een rem op investeringen en innovatie. Maar dat de Russische economie op omvallen zou staan, zoals was voorspeld, is zeker nog niet gebleken.

Overtreffen

Volgens de Amerikaanse veiligheidsexpert Joseph Fitsanakis overtreft de Russische militaire productie momenteel die van de VS en alle Navo-lidstaten samen. „Dit is misschien moeilijk te geloven, maar Rusland moet ook wel als het de westerse steun aan Oekraïne wil overtreffen”, zegt hij tegen de Arabische nieuwszender Al Jazeera. Daarnaast koopt Rusland op grote schaal wapens (vooral munitie) van Noord-Korea en Iran (drones en raketten).

Deskundigen op het terrein van veiligheid en wapenproductie, maar ook de Europese Commissie, hebben er herhaaldelijk op gewezen dat Europese landen de productie van wapens fors moeten verhogen om Oekraïne te blijven bevoorraden. De bereidheid is regelmatig ook uitgesproken, maar de praktijk blijkt weerbarstig. De Europese defensie-industrie heeft moeite om de productie te verhogen. Dat heeft ook te maken met oudere defensiecontracten die nog uitgevoerd moeten worden én het feit dat de Europese defensie-industrie complexe wapensystemen maakt die meer tijd kosten.

Ondanks de hele magere groei van 0,2 procent is de Zweedse denktank Sipri niet somber over de Europese defensie-industrie. Er zijn meer orders bij de bedrijven binnengekomen voor munitie, artillerie en luchtverdedigingssystemen. Defensiebedrijven in Duitsland, Zweden, Polen, Noorwegen en Tsjechië hebben hun productie verhoogd. Zo produceerde het Duitse Rheinmetall meer munitie en Leopardtanks. Maar alles bij elkaar is dat nog niet te zien in de groeicijfers.