Begin onderhandelingen EU met Kroatië onwaarschijnlijk
Het begin van onderhandelingen met Kroatië over lidmaatschap van de Europese Unie op donderdag is uiterst onwaarschijnlijk. Dat is maandag vernomen uit diplomatieke bronnen.
De Luxemburgse premier en EU–voorzitter Jean–Claude Juncker heeft maandag bevestigd dat er donderdag geen toetredingsgesprekken met Kroatië beginnen indien de voorvluchtige Kroatische generaal Ante Gotovina niet eerst naar het Joegoslavië–Tribunaal is overgebracht.
Nederland en Groot-Brittannië, die al langere tijd aandringen op uitlevering van de Kroatische oorlogsmisdadiger generaal Gotovina als voorwaarde voor het begin van besprekingen, krijgen daarbij nu steun van Duitsland, Zweden en Denemarken.
De EU-ministers van Buitenlandse Zaken moeten woensdag formeel besluiten over het uitstel van onderhandelingen. Waarschijnlijk komt er ook geen nieuwe datum, waarop onderhandelingen wel zouden kunnen beginnen. Daarmee hoopt de EUZagreb onder druk te houden om optimaal mee te werken met het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag, dat vraagt om de uitlevering van Gotovina. Dinsdag vindt nog diplomatiek overleg plaats op het hoogste niveau over Kroatië.
Tegenover de groep van vijf lidstaten, onder aanvoering van Nederland en Groot–Brittannië, staan de buurlanden van Kroatië (Italië, Oostenrijk en Hongarije) die met steun van Slowakije aandringen op een onmiddellijk begin van de gesprekken over lidmaatschap. Zij zouden Kroatië ook telkens zeggen dat zij de zaak nog wel zullen regelen in Europees verband, waardoor Zagreb Gotovina niet oppakt of meewerkt aan zijn arrestatie. Verder is er een groep van landen rond Polen en de Baltische staten die nog hevig twijfelen, maar mogelijk toch de volgers van de harde lijn tegen Kroatië zullen steunen. De EU–lidstaten moeten bij unanimiteit besluiten dat de besprekingen kunnen beginnen.
Nederland stelt zich hard op tegenover Kroatië, om het prestige van het Joegoslavië–tribunaal in Den Haag niet te schaden. Als Kroatië Gotovina niet overdraagt, zou Servië namelijk ook helemaal nooit meewerken aan de uitlevering van de Servische oorlogsmisdadigers Mladic en Karadzic.
Verder vrezen de vijf ’harliners’ dat Kroatië het in en rond Mostar, waar Gotovina zich in ieder geval heeft opgehouden, niet echt voor het zeggen heeft. Clans rond Gotovina hebben daar indirect het roer in handen. Via de arrestatie van Gotovina willen de vijf lidstaten ook aantonen dat die clans de democratisch verkozen regering in Zagreb moeten gehoorzamen.
In een poging de EU milder te stemmen, heeft de Kroatische regering–Sanader maandag diverse bezittingen van Gotovina bevroren. Een bron ’dichtbij het EU–voorzitterschap’ wees er maandag op dat dit een belangrijke stap is, maar niet voldoende. De samenwerking met het tribunaal moet volledig worden, aldus de zegsman. Hoofdaanklaagster Del Ponte van het Joegoslavië–Tribunaal zei in Parijs dat de zet van de Kroatische procureur–generaal Bajic te laat komt. „Dat (bevriezen van Gotovina’s tegoeden) hadden ze jaren geleden moeten doen”, zei Del Ponte na een onderhoud met de Franse president Chirac.
