Kerk & religiePostuum
Klaas van der Zwaag (69) overleden; wetenschapper die journalist bleef

Decennialang was Klaas van der Zwaag een van de bekendste gezichten van de kerkredactie van het Reformatorisch Dagblad. De theoloog en filosoof, auteur ook van een flink aantal boeken, was en bleef in de eerste plaats journalist. Na een ernstig ziekbed overleed hij woensdagmorgen. Hij werd 69 jaar.

Klaas van der Zwaag. beeld Willemine Bunk
Klaas van der Zwaag. beeld Willemine Bunk

In zijn lange loopbaan als journalist bij de kerkredactie van het RD –hij werkte er van 1985 tot 2022– was Klaas in de breedte van kerkelijk Nederland een bekende verschijning. Hoe groot de plaats was die hij innam, hebben we op de redactie van nabij meegemaakt. Als je tegen mensen zei dat je op de kerkredactie werkte, was niet zelden de reactie: „Dan bent u dus een collega van Klaas van der Zwaag.” Onder die bekendheid bleef hij zelf overigens onbewogen. Nooit was hij te betrappen op een vorm van hoogmoed.

Klaas was een collega op wie je altijd een beroep kon doen. Zijn flexibiliteit was groot. Ook was hij breed inzetbaar vanwege zijn kennis op het gebied van kerk en religie in binnen- en buitenland. Een analyse over een conferentie van de Wereldraad van Kerken maakte hij met hetzelfde gemak als een verslag van een plaatselijke zendingsmiddag. Zijn netwerk was indrukwekkend groot. Welk onderwerp er ook op de redactievergaderingen ter sprake kwam, hij kende altijd wel iemand die daarover benaderd kon worden.

Voordat Klaas in dienst trad bij het RD studeerde hij filosofie en theologie (kerkgeschiedenis) aan de Vrije Universiteit Amsterdam. In zijn vrije tijd zag hij kans om in 1999 te promoveren op het proefschrift ”Onverkort of gekortwiekt? Artikel 36 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis en de spanning tussen overheid en religie”.

Naast zijn journalistieke werk had hij altijd wel een manuscript onder handen dat leidde tot de publicatie van een boek. Titels van zijn hand zijn onder meer ”Reformatie vandaag” en ”Augustinus, de kerkvader van het Westen”. Ook was hij geïnteresseerd in de verhouding tussen Rome en Reformatie.

Met zijn vuistdikke boek ”Afwachten of verwachten? De toe-eigening des heils in historisch en theologisch perspectief” gaf Klaas in 2003 een historisch en theologisch overzicht van de uiteenlopende visies op de toe-eigening van het heil. In sommige kerken binnen de bevindelijk gereformeerde traditie signaleerde hij theologische verschuivingen ten aanzien van het oorspronkelijke reformatorische en puriteinse erfgoed. De publicatie van dit boek leidde ertoe dat hij in conflict kwam met zijn eigen kerkverband, de Gereformeerde Gemeenten. Uiteindelijk besloot hij zich, samen met zijn gezin, aan te sluiten bij de Hersteld Hervormde Kerk.

Klaas heeft diverse nevenfuncties bekleed. Zo was hij jarenlang voorzitter van de redactie van het blad Zicht, het orgaan van het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP. Ook was hij redactielid van Sophie, het periodiek van de Stichting voor Christelijke Filosofie, en hoofdredacteur van het tijdschrift Protestants Nederland.

Na zijn pensionering, in 2022, bleef Klaas schrijven voor het RD. Het was tijdens een buitenlandse reis in datzelfde jaar dat zijn ziekte voor het eerst openbaar kwam. De schok in ons bedrijf was groot. Tijdens zijn werkzame leven had Klaas zich niet één keer ziek gemeld.

De verbondenheid van Klaas aan het RD bleef ook tijdens zijn periode van ziekte. Als hij het zelf niet kon, was het zijn vrouw Greetje die ons regelmatig informeerde over zijn fysieke en geestelijke toestand. Even was er de hoop dat de intensieve behandelingen ertoe zouden leiden dat zijn ziekte vertraagd of zelfs tot stilstand zou komen.

Het ging anders. In een van haar laatste updates liet zijn vrouw weten dat Klaas erg bezig was om afscheid te nemen. Ze schreef: „Hij zit vaak in de stoel met zijn ogen dicht en als ik vraag of hij moe is, zegt hij: Ach Greet, dat hoort erbij, het is nog maar even, en dan zijn we bij de Heere.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer