Provincies willen kabinet helpen, maar verlangen wel meer geld
De twaalf provincies willen het nieuwe kabinet graag helpen met onder meer de woningbouw, de energietransitie en de opgaven in het landelijk gebied, maar daar moet wel genoeg geld tegenover staan. Die boodschap gaf IPO-voorzitter Ina Adema af op het jaarcongres van het Interprovinciaal Overleg, de vereniging van de provincies.
„Voor de provincies zijn twee zaken van wezenlijk belang. Ze willen voor een regiospecifieke aanpak de regie in hun eigen provincie hebben. En ze moeten over voldoende financiële en wettelijke middelen kunnen beschikken”, zei Adema een dag voor de Algemene Financiële Beschouwingen in de Tweede Kamer.
De IPO-voorzitter, tevens commissaris van de Koning in Noord-Brabant, benadrukte dat de provincies „volop willen meewerken” aan de opgaven die het kabinet heeft geformuleerd in het regeerprogramma en in de begroting. „Cruciaal is echter dat de oplossingen uitvoerbaar en haalbaar zijn.”
Provincies krijgen geld van het Rijk via het provinciefonds, waarvoor een nieuw verdeelmodel in de maak is. Het kabinet wil het geld voor specifieke uitkeringen (SPUK-gelden) onderbrengen in dat fonds, zodat provincies minder administratieve lasten hebben en meer bestedingsvrijheid. Daar staat wel een bezuiniging van 10 procent tegenover, iets waar de provincies bezwaar tegen maken.
„Jammer dat de verdeling van de rijksbelastingsinkomsten over decentrale overheden altijd bijzonder veel scherpte van ons vraagt”, aldus Adema. „Zelfs als we goed opletten, kosten de gesprekken met het Rijk ons geld. Vaak zit er een addertje onder het gras. Onze financiële zorgen zijn niet zo groot als bij gemeenten, maar ook wij zullen goed op onze zaken moeten letten.”
Minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken, die aanwezig was bij de opening van het IPO-congres in Amersfoort, noemde de provincies een „unieke verbinding” tussen het Rijk en gemeenten. „Wat mij betreft hebben we de rol van de provincies jarenlang te klein gemaakt. Maar gelukkig zijn jullie terug van weggeweest. Dit kabinet wil zorgen dat jullie je belangrijke werk zo goed mogelijk kunnen doen”, zei Uitermark tegen een zaal vol commissarissen, gedeputeerden en Statenleden. „Het nieuwe verdeelmodel moet beter zijn dan het huidige model, toekomstbestendig, stabiel, goed uit te leggen en passend bij de financiële situatie van provincies.”