Staatssecretaris: fiscus mag waarschuwen bij schijnconstructies
De Belastingdienst heeft de ruimte om een waarschuwing te geven als een bedrijf werk laat doen door een zelfstandige dat in loondienst moet worden uitgevoerd. Vanaf 1 januari gaat de fiscus optreden tegen schijnconstructies, maar dat zal niet in alle gevallen direct tot naheffingen leiden, zegde staatssecretaris Folkert Idsinga (Fiscaliteit) toe aan de Tweede Kamer. Maar een waarschuwing (officieel een aanwijzing) wordt niet meer de norm, zoals nu nog het geval is.
Veel partijen drongen er in een debat op aan de aanwijzing „in de gereedschapskist” te houden. De Belastingdienst kan dan een waarschuwing geven als bedrijven goedwillend zijn en zich er niet van bewust zijn dat ze schijnconstructies in stand houden. Is de situatie enkele maanden later nog niet verbeterd, kan er altijd een naheffing worden opgelegd.
Idsinga voelt er evenwel niets voor om de aanwijzing de norm te houden, zoals nu het geval is. Dat noemt hij „onwenselijk”, omdat de nu geldende handhavingsstop dan in feite in stand zou blijven. Het kabinet gaat optreden tegen schijnconstructies om oneerlijke concurrentie tegen te gaan en te voorkomen dat werkenden gedwongen als zelfstandige werken. Een bedrijf betaalt dan veel minder premies. En de werkende krijgt wel de onzekerheden die bij het ondernemerschap horen, maar niet de vrijheden.
Alleen in specifieke gevallen kan de Belastingdienst dus besluiten dat een waarschuwing volstaat, aldus de staatssecretaris. Het levert zowel handhavers als bedrijven zelf te veel gedoe op als ze steeds „twee keer door die molen” moeten. De Belastingdienst heeft immers slechts tachtig mensen in dienst die handhaven op schijnconstructies, en er komen vanaf 1 januari 2025 geen handhavers bij.
Een meerderheid van de Tweede Kamer wil dat de Belastingdienst zich bij de handhaving richt op sectoren waar schijnconstructies vaak voorkomen en waarbij veel misstanden plaatsvinden. Daar wil Idsinga niet aan, omdat er dan „ongelijkheid tussen sectoren” ontstaat. Maar de fiscus maakt wel gebruik van een risicomodel, benadrukte de bewindsman. Mogelijk geeft die al signalen af over bedrijven in bepaalde sectoren. „Ik denk ook dat de Belastingdienst die vrijheid moet nemen in de handhavingsstrategie.”