Daarmee ging het vorige record uit 1971 aan diggelen. Toen vroor het op 7 maart in Wageningen 18,7 graden.

Weerman Harry Geurts van het KNMI legt uit dat de combinatie van een heldere hemel, windstilte en een vers sneeuwdek zorgen voor de sterke daling van de temperatuur. „De laagste temperaturen ontstaan altijd boven een vers sneeuwdek, dat de warmte van de aarde tegenhoudt. De helderheid zorgt ervoor dat de afkoeling kan uitstralen. Als de wind dan wegvalt, zijn alle ingrediënten voor kou aanwezig.”

Geurts noemt het uniek dat dit gebeurt in maart. „De laagste temperaturen ooit zijn gemeten in januari en februari. Het record was op 27 januari 1942 in Winterswijk, met -27,4 graden. Uithuizermeeden staat op plaats twee, met -26,8 op 16 februari 1956.”

Geurts haalt uit de archieven nog een bijzondere maand. „Dat was in 1845, met matige tot strenge vorst gedurende een periode van drie weken. Op 14 maart daalde de temperatuur mogelijk naar -21 graden, maar de meetgegevens van voor 1900 zijn minder betrouwbaar. Dit is voor ons een record.”

De weerman ziet geen enkel verband tussen de klimaatsveranderingen en de extreme temperatuur. „De veranderingen betekenen niet dat je geen extremen meer hebt.”

De NS besloot donderdagavond in verband met de extreme vorst uit voorzorg vrijdagochtend minder treinen te laten rijden. Door het koude weer hebben de Spoorwegen te kampen met een toenemend aantal defecte treinen en kunnen er bovendien minder treinstellen worden gekoppeld en ontkoppeld. Het terugbrengen van het aantal treinen vermindert volgens de NS het aantal opstoppingen bij uitval.

Op de wegen bleef het volgens het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) vrijdagochtend „opmerkelijk rustig.” Het leek erop dat autorijdend Nederland na de eerdere waarschuwingen een vrije dag had genomen of de auto thuis liet staan. Er waren geen grote problemen op de weg vrijdagmorgen.

Op Schiphol leidde het winterweer wel tot flinke vertragingen. Door dichte mist was er vrijdagochtend maar één baan voor inkomende en uitgaand vliegverkeer beschikbaar. Afgelopen nacht brachten enkele honderden passagiers de nacht door op de luchthaven.