Betekent aanslag Oman ook dreiging voor Qatar en Dubai?
Een schokgolf ging door de doorgaans rustige Arabische Golfstaten vorige week: drie sympathisanten van Islamitische Staat pleegden een aanslag op een sjiitische moskee in Muscat, de hoofdstad van Oman. Met machinegeweren maaiden de drie vanaf het dak van een moskee gelovigen neer, die daar waren samengekomen voor de viering van de sjiitische gedenkdag Asjoera.
De schietpartij duurde vrijwel de hele nacht. Pas na zo’n tien uur kon de politie de daders uitschakelen. Negen mensen, onder wie de drie terroristen, kwamen om. Tientallen anderen raakten gewond.
De aanslag in Muscat is om meerdere redenen uniek te noemen. Allereerst vanwege de locatie: Oman staat bekend als het veiligste en meest stabiele land in het Midden-Oosten en doet er alles aan om dat imago te houden. Een terroristische aanslag zet daar een dikke streep doorheen.
De aanslag was ook uniek omdat de daders, drie broers, de Omaanse nationaliteit hadden. Omani’s staan bekend om hun religieuze tolerantie, iets wat de overheid graag onderstreept. Het land in de verre zuidoosthoek van de Arabische wereld is de enige staat ter wereld waar de meerderheid het ibadisme aanhangt: een vorm van islam die nog van vóór de scheiding tussen soennisme en sjiisme dateert. Ibadi’s staan bekend als conservatief én als tolerant.
Maar niet iedereen in Oman is ibadi. Er is ook een grote groep soennieten en een kleinere groep sjiieten. Om sektarische onrust tussen die groepen tegen te gaan, is het bij wet verboden om te proberen mensen te bekeren naar de ‘juiste’ vorm van islam. Die tactiek werkte lange tijd goed – tot nu. Om verdere escalatie tegen te gaan zet Oman alles op alles zodat eventuele andere cellen van IS geen kans hebben.
Niet alleen in Oman staan de veiligheidsdiensten nu op scherp. Dat geldt ook voor de omringende landen, zoals Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Qatar. Al deze landen staan bekend als welvarend en veilig, met veiligheidsdiensten die de kleinste dreiging nauwgezet in de gaten houden. Naar nu blijkt is dat systeem niet waterdicht.
Het is dan ook te verwachten dat de Golfstaten in de komende maanden hun beveiliging verder zullen aanscherpen om te voorkomen dat IS er voet aan de grond krijgt. De belangen die op het spel staan zijn immers enorm: met nog een paar aanslagen kan de financiële wereld van Dubai instorten, kunnen de grootse toekomstplannen van Saudi-Arabië de ijskast in en kan Qatar zijn zorgvuldig opgebouwde imago van gastvrij sportland door de versnipperaar halen.
Het probleem is alleen dat IS niet stil zit: in de eerste helft van dit jaar heeft de groep al meer aanslagen gepleegd dan in heel 2023. Die aanslagen vinden weliswaar vooral in Syrië en Irak plaats, maar de drie Omaanse broers hebben laten zien dat ook de welvarende Golfstaten er niet immuun voor zijn.
