Coalitiepartners Von der Leyen blokkeren optrekken met rechts
De sociaaldemocraten en liberalen in het Europees Parlement gaan niet samenwerken met uiterst rechtse partijen, onderstrepen ze nog eens. De coalitie die ze afgelopen jaren vormden met de centrumrechtse EVP heeft wat verloren en de EVP keek ook rond naar andere partners. Maar de partij van Ursula von der Leyen zal het met hen moeten doen - of de groenen erbij moeten nemen, vinden ze.
De sociaaldemocraten en liberalen worden ook in het nieuwgekozen Europees Parlement de nummer twee en drie. Maar de vierhonderd Europarlementariërs die ze samen met de EVP hebben, bieden misschien een te smalle basis voor de nieuwe Europese Commissie. Europarlementariërs willen nog weleens anders stemmen dan hun fractie.
Als de EVP de coalitie „wil verbreden in een andere richting dan de groenen, dan zal dat zonder de sociaaldemocraten zijn”, zegt de secretaris-generaal van de Europese sociaaldemocraten. „Zo simpel is het”, verklaart Giacomo Fillibeck op de ochtend na de Europese verkiezingen.
Ook zijn liberale collega Didrik de Schaetzen herhaalt dat de liberalen dan niet meedoen, ook al stapt een lidpartij als de VVD in een regering met de PVV. „We zullen niet samenwerken met uiterst rechts op Europees niveau. Ik neem aan dat iedereen dat nu wel weet.”
De groenen „staan open voor onderhandelingen als er openheid is van de andere kant”, zegt hun secretaris-generaal Benedetta De Marte. Het is volgens haar „niet nodig” om naar rechts te kijken, waar partijen met zetelwinst op zak zeggen uit te zijn op samenwerking met de EVP.
„Samenwerken met onze groene vrienden is voor mij zeker een mogelijkheid”, benadrukt Fillibeck. „Om daarvoor te gaan als het op aantallen aankomt.”
De EVP houdt zich nog op de vlakte. „We gaan natuurlijk eerst naar onze vrienden kijken. En dan, natuurlijk, naar redelijke mensen die het beste voor hebben met de EU”, zegt secretaris-generaal Thanasis Bakolas.
Maar het zou volgens hem al veel schelen als de drie middenpartijen ervoor zorgen dat hun eigen Europarlementariërs in het gelid blijven. „We hebben meer leiding van de top nodig.” De leiders van de politieke families „moeten verzekeren dat de richting duidelijk is. Die goeie ouwe Amerikaanse zweep”, zegt hij met een verwijzing naar de fractiediscipline en het toezicht daarop in de VS. „Belangrijk dat dat gebeurt.”
De komende weken vormen de gekozen Europarlementariërs fracties. Als Von der Leyen opnieuw de steun krijgt van de EU-landen, zou ze het parlement half juli al om zijn vertrouwen kunnen vragen. Daarvoor heeft ze een coalitie nodig.
